«Ο άγιος Βασίλειος άκμασε στους χρόνους του βασιλιά
Ουάλεντα. Ενώπιόν του ομολόγησε με θάρρος την υγιά ορθόδοξη πίστη και
εναντιώθηκε στην κακοδοξία του Αρείου, την οποία αποδέχτηκε ο βασιλιάς σαν
φωτιά που λυμαίνεται την Εκκλησία. Ο πατέρας του καταγόταν από τον Πόντο, ενώ η
μητέρα του από την Καππαδοκία. Στους λόγους υπερέβαλε τους πάντες, όχι μόνον
τους ρήτορες της εποχής του, αλλά και τους παλαιούς. Διότι αφού σπούδασε την
κάθε επιστήμη, έφτασε στο ανώτερο σημείο καθεμιάς από αυτές. Αλλά όχι λιγότερο
άσκησε την πρακτική φιλοσοφία και μέσω αυτής ανέβηκε στη θεωρία των όντων, οπότε
και ανήλθε στον αρχιερατικό θρόνο. Ως αρχιερέας αγωνίστηκε πολύ υπέρ της
ορθοδόξου πίστεως και κατέπληξε τον έπαρχο με το σταθερό και ανυποχώρητο
φρόνημά του. Συνέθεσε και λόγους, με τους οποίους εξαφάνισε τα συστήματα των
ετεροδόξων, δίδαξε το ορθό ήθος και με σαφήνεια φανέρωσε τη γνώση των όντων. Κι
αφού καθοδήγησε το ποίμνιο του Χριστού με κάθε αρετή, εκδήμησε προς τον Κύριο.
Ήταν δε κατά τον τύπο του σώματος ψηλός, ξηρός και λιπόσαρκος, μελαχρινός, με
ωχρότητα στο πρόσωπο, με μακριά μύτη, κάνοντας κύκλο τα φρύδια του, με σύσπαση
αυστηρή αλλά που μοιάζει φροντιστικός, με μέτωπο που ρυτιδώνεται από
ακτινοβολίες, επιμήκης στις παρειές, κοίλος στους κροτάφους, χωρίς πολλά
μαλλιά, με μεγάλη όμως γενειάδα, μεσήλικας. Ήταν υιός του Βασιλείου και της
Εμμέλειας. Τελείται δε η σύναξή του στην αγιότατη μεγάλη Εκκλησία».
[…]
Πέραν της
διδασκαλίας του αγίου και του προσωπικού του αγιασμού, με το οποίο σφράγισε την
εποχή του ο άγιος και έμεινε χρυσό παράδειγμα ανά τους αιώνες: την ελεήμονα
προσφορά του στον συνάνθρωπο, ιδίως με τη λεγόμενη «Βασιλειάδα». Η φιλανθρωπική
δράση του αγίου Βασιλείου όντως έχει μείνει παροιμιώδης. Θεωρείται κυριολεκτικά
«κανών», τύπος, προς τον οποίο στρέφουν τα βλέμματα όλοι οι πιστοί στους
μετέπειτα αιώνες μέχρι σήμερα, για να κατανοούν τι σημαίνει αγιότητα βίου
συνδυασμένη με οξυδέρκεια και άνοιγμα καρδιάς. Κατά τον άγιο Δαμασκηνό «Πατήρ
ορφανών και χηρών προασπιστής και πλούτος πένησι, των ασθενούντων η παράκλησις
και των εν πλούτω κυβέρνησις, γήρως βακτηρία εδείχθης, παιδαγωγία νεότητος και
Μοναζόντων αρετής κανών, Βασίλειε». Δηλαδή: Αναδείχτηκες, Βασίλειε, πατέρας των
ορφανών και των χηρών υπερασπιστής, και ο πλούτος για τους πτωχούς, η παρηγοριά
για τους ασθενείς και ο κυβερνήτης των πλουσίων, το στήριγμα των γηρατειών, η
παιδαγωγία της νεότητας και ο κανόνας της αρετής των μοναχών.
Κι αν σ’ αυτά
προσθέσουμε και το μαρτυρικό φρόνημα του αγίου, το οποίο κατεξοχήν φάνηκε με τη
σθεναρή στάση του απέναντι στον αλαζόνα έπαρχο του αυτοκράτορα, τον Μόδεστο, ο
οποίος προκειμένου να τον μεταπείσει από την αλήθεια της ορθοδοξίας, τον
απείλησε με δήμευση της περιουσίας, με εξορία και με αυτόν ακόμη τον θάνατο,
καταλαβαίνουμε ότι μιλώντας για τον άγιο Βασίλειο μιλάμε για άγιο που και ο
χαρακτηρισμός του μεγάλου είναι ελλιπής. Και μπορεί να μην υπήρξε μάρτυρας με
τη συνήθη έννοια του όρου, υπήρξε όμως μάρτυρας στη συνείδηση και στο φρόνημα,
έτοιμος να δώσει και τη ζωή του για χάρη της αληθούς πίστεως. Ιδού πώς
εγκωμιάζει ο άγιος Δαμασκηνός το μαρτυρικό αυτό φρόνημά του: «Τριάδος υπέρμαχε
Βασίλειε, θρόνω παρέστης δικαστικώ, προκινδυνεύων της πίστεως∙ και
αθλητικήν ένστασιν επιδειξάμενος, θυμόν επάρχου κατήσχυνας, θρασυνομένου τω
κράτει της ασεβείας∙ και σπλάγχνων εκτομήν απειλούντος, προθύμως ταύτα
προέκρινας∙ και Μάρτυς γενόμενος τη προαιρέσει, τον στέφανον ανεδήσω της
νίκης παρά Χριστού». Δηλαδή: Υπέρμαχε της Τριάδος Βασίλειε, στάθηκες μπροστά σε
δικαστικό θρόνο, κινδυνεύοντας για την πίστη. Γιατί δείχνοντας την αντίθεσή σου
με γενναίο φρόνημα, ντρόπιασες τον θυμό του επάρχου, ο οποίος υπερηφανευόταν
για την εξουσία της ασέβειάς του. Και ενώ απειλούσε να σου βγάλει τα σπλάχνα,
εσύ προτίμησες με προθυμία να το κάνει. Και αφού έγινες μάρτυρας ως την
προαίρεσή σου, πήρες το στεφάνι της νίκης από τον Χριστό.
Είθε «μιμούμενοι
αυτού την πίστιν, την ζέσιν, την ταπείνωσιν» να γίνουμε κι εμείς οίκος Χριστού
και κάτοικοι του Παραδείσου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου