Αδιαφορούν για την ουσία... Ανδρέας Ανδριανόπουλος

Αντώνης Βαβαγιάννης

Είναι παράδοξο το γεγονός πως τα πολιτικά κόμματα αδιαφορούν για την ουσία των προβλημάτων του τόπου. Ο περισσότερος πολιτικός χρόνος καταναλώνεται σε επιθέσεις της μιας παράταξης κατά των άλλων για ευθύνες του παρελθόντος και για τις προοπτικές μετεκλογικών συνεργασιών. Κουβέντα δεν γίνεται για την φορολογική θύελλα που μας περιμένει από την επομένη των εκλογών άλλα και για τις εναλλακτικές πολιτικές που θα μπορούσαν να μας βγάλουν από τα μνημόνια και την κρίση. Ένας εμβρόντητος λαός παρακολουθεί σαν θεατής ποδοσφαιρικού αγώνα το κονταροχτύπημα των αντιπάλων δίχως καμιά δυνατότητα επηρεασμού. Στις κορυφώσεις του αγώνα σημειώνεται κάποιο ενδιαφέρον. Την περισσότερη ώρα οι θεατές αδιάφοροι σκέπτονται τα προβλήματα που τους περιμένουν μετά τα το σφύριγμα της λήξης.

Τέτοια φαινόμενα όμως λειτουργούν σε βάρος του δημοκρατικού πολιτεύματος. Λαός δίχως οραματισμούς που να συνδέονται με την λειτουργία του πολιτικού συστήματος μετατρέπεται σε λαό αδιάφορο ουσιαστικά για τις τύχες του. Όπως σημείωνε ο David Easton στο μνημειώδες βιβλίο, του A Systems Analysis of Political Life, μια δημοκρατία για να επιβιώσει έχει ανάγκη από την ενεργητική συμμετοχή των πολιτών. Όχι τόσο στην εκλογική διαδικασία όσο στην στάση απέναντι στις πολιτικές αρχές. Για να μακροημερεύσει ένα σύστημα, που καθημερινά υφίσταται με διαφόρους τρόπους πιέσεις (αιτήματα, προβολές απαιτήσεων, εκφράσεις τομεακών , ταξικών η γεωγραφικών συμφερόντων ) έχει ανάγκη και σημαντικών υποστηρίξεων. Αυτές εκφράζονται μέσω επένδυσης ενδιαφέροντος για την προώθηση μελλοντικών προοπτικών η ελπίδων από την ομαλή του λειτουργία. Η αδιαφορία για το μέλλον και η απογοήτευση από την ικανότητα των πολιτικών αρχών να δώσουν λύσεις η να συγκρουστούν με δυσκολίες αποδυναμώνει τα θεμέλια του πολιτικού συστήματος, αδυνατίζει τις ικανότητες αντίστασης του και ανοίγει το δρόμο για μια ενδεχόμενη κατάρρευση του

Η κατάσταση στην Ελλάδα σήμερα προκαλεί ανησυχίες. Το πολιτικό σύστημα δεν συμμετέχει στις πραγματικές ανησυχίες των πολιτών. Δίχως να είναι πλέον σε θέση να εξασφαλίσει υποστηρίξεις μέσω της λειτουργίας πελατειακών κυκλωμάτων (ρουσφέτια, εξυπηρετήσεις, διορισμούς) δεν προχωρεί σε αναπροσδιορισμό δραστηριοτήτων και επανοριοθετήσεις προτεραιοτήτων. Με άλλα λόγια η αδυναμία εκπλήρωσης ρόλων που ανήκουν σε ένα σύστημα αξιών βολέματος και κατανάλωσης (όπως δίδασκαν οι θεωρητικοί των συγκριτικών πολιτικών συστημάτων Gabriel Almond και Sydney Verba) δεν έχει αντικατασταθεί από συμπεριφορές που ταιριάζουν σε ένα σύστημα πραγματιστικών αρχών και αξιών ορθολογικής πολιτικής.

Με άλλα λόγια ένα σύστημα ακραίων πελατειακών διαδικασιών δεν έχει αντικατασταθεί από ιεραρχήσεις πραγματιστικών πολιτικών προτεραιοτήτων. Ο λαός έτσι αποπροσανατολισμένος απογοητεύεται κι απελπίζεται. Το κυρίαρχο συναίσθημα απόγνωσης και αηδίας εύκολα μπορεί να στραφεί σε επιλογές ανορθόδοξες και τελικά επικίνδυνες. Η σίγουρη πλέον είσοδος του Λεβέντη στη Βουλή είναι μια τρανή απόδειξη του πρώτου. Η τύχη της Χρυσής Αυγής θα δώσει ουσιαστικές ενδείξεις για το δεύτερο. Δεν είμαι πεπεισμένος πως τα ποσοστά της ακροδεξιάς θα περιορισθούν στα όρια που τις τοποθετούν οι δημοσκοπήσεις. Η λογική της πολιτικής ανάλυσης και της πρόβλεψης λέει πως θα είναι σημαντικά υψηλότερα από αυτά των τελευταίων εκλογών. Μακάρι να διαψευσθώ άλλα παρά τις (αδιέξοδες) διώξεις και την εξαίρεση από την κύρια πολιτική σκηνή φοβάμαι πως η επίδοση της θα είναι παραπάνω από τις αισιόδοξες προσδοκίες.

Ένα τέτοιο αρνητικό για την Δημοκρατία αποτέλεσμα θα πρέπει να χρεωθεί σε ολόκληρο το φάσμα του υπόλοιπου πολιτικού κόσμου που γέννησε το φαινόμενο και που με την αδιέξοδη στάση του το βοηθά να ανδρωθεί. Όπως έχω ξαναγράψει η ΝΔ των φορολογικών επιδρομών με βασική ευθύνη του Γ. Στουρνάρα ευθύνεται για την κυβέρνηση Τσίπρα και για τα φαινόμενα Βαρουφάκη, Κωνσταντοπούλου και άλλων παρόμοιων αστέρων. Για την άνοδο της Χρυσής Αυγής όμως είναι συνυπεύθυνοι όλοι, με την έλλειψη διορατικότητας, πολιτικών προτάσεων και πραγματιστικού και νηφάλιου πολιτικού λόγου.

Η επόμενη των εκλογών ανοίγει για όλους μας τεράστια πεδία ευθυνών. Η σωτηρία πλέον της χώρας δεν θα είναι αποκλειστική ευθύνη των πολιτικών παρατάξεων. Θα βρίσκεται στα χέρια όλων μας. Απάθεια κι ανοχή θα αποτελέσει έγκλημα. Είναι ανάγκη όλοι να κινηθούν δραστήρια για να διασώσουμε το μέλλον των παιδιών μας.

Ανδρέας Ανδριανόπουλος