Σεισάχθεια... Κων. Μάστρακας

                                         Ἐκ [] τῆς πυκνοτάτης τε καὶ ἐμπόνου

                                   τῶν ὄχλων συναγομένης κραυγῆς

                                   ἀνείκαστός τις ἦν βοή.

                          Παλαιὰ Διαθήκη, Μακκαβαίων Γ΄, Α΄28

[…]

Μιὰ ἄλλη ἀνθρώπινη σταθερά, εἶναι τὸ χρῆμα! Ποιός μπορεῖ νὰ σκεφθῇ τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὴν ἀνάγκη του; Τὴν πλήρη ἀπόσυρσή του σ’ ἕνα μουσεῖο, ὄχι ἁπλὰ νομισματικό, ἀλλὰ καταδεικνῦον τὴν παρελθοῦσα οἰκονομικὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, τὴν ὁποία θὰ ἐπεξεργάζωνται μαθητὲς μὲ περισσότερη ἔκπληξη κι ἀπορία ἀπ’ τὸ ἐνδιαφέρον τους; Ὅλα εἶναι πιθανά! Ἀλλ’ ὣς τότε θὰ διανύωμε τὸν ἱστορικὸ καὶ πολιτισμικό μας χρόνο μὲ τὶς διαιώνιες σταθερὲς ποὺ τὸν διέπουν! Οἱ ὁποῖες δὲν εἶναι, δυστυχῶς γι’ αὐτούς, οἱ θεωρίες τῶν ἀνέγκυρων καὶ ὕποπτων (ὅλων ἀνεξαιρέτως), πάσης φύσεως οἰκονομομετρῶν, οἰκονομολόγων, τραπεζιτῶν, οἰκονομικῶν ὁμίλων, οἴκων «ἀξιολόγησης» , οἰκονομικῶν συμβούλων, κυβερνητικῶν ἢ μή,δημοσιογράφων, πολιτικῶν, «ἀναλυτῶν», ἀγοραίων καὶ ἀγοράσιμων μιᾶς παγκόσμιας ἐμετικῆς καὶ αἱματηρῆς ἀγοραίας χυδαιότητας.

Σταθερὲς οἰκονομικὲς συνιστῶσες εἶναι ἐκεῖνες ποὺ προκύπτουν ἀπὸ τὴν ἀπροκατάληπτη, προσεκτικὴ μελέτη τῆς Ἱστορίας καὶ τῆς ἐν γένει πνευματικῆς καὶ συνόλης ζωῆς. Γιὰ νὰ μὴ προσφύγω στὴ Γραφή (Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη), μὲ τὶς πάμπολλες οἰκονομικὲς ἀναφορές, προεξαρχούσης τῆς ρήσης: Ἀπόδοτε τὰ τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι,μένω στὴ θύραθεν παιδεία:

Κρεῖσσον οὐδὲν Ἀνάγκας

ηὖρον, οὐδέ τι φάρμακον, ὁμολογεῖ ὁ Εὐριπίδης

Καὶ στὴ Σεισάχθεια τοῦ Σόλωνα.Ἡ Ἀνάγκη! Πῶς, ὅμως, δημιουργεῖται -προκύπτει ἡ Ἀνάγκη; Ποιά εἶναι τὰ παραγωγικά της αἴτια καὶ πῶς μπορεῖ νὰ θεραπευθῇ; Ἡ Ἀνάγκη προκύπτει ἀπὸ τὴ Ζωή, εἶναι ἀποτέλεσμα καὶ φυσικὴ συνέπειά της! Στὶς ἐκ τοῦ σύνεγγυς φωτογραφίες τῆς Σελήνης καὶ τὶς πρόσφατες τοῦ Ἄρη, παρὰ τὴν ἰδιαίτερη ἀκρίβειά τους, δὲν διακρίνεται καμμία ...Ἀνάγκη! Ἡ Φύση ἀκινητεῖ, ὑπάρχει σὲ μακάρια ἀδράνεια ἤ, τὸ πολύ, ἐλάχιστη, ἄψυχη ὑλικὴ μεταβολή. Ἂν ὅμως θελήσουμε νὰ ἐξετάσουμε μιὰ φωτογραφία τοῦ δικοῦ μας πλανήτη θὰ βεβαιωθοῦμε σχεδὸν αὐτόματα -αὐτονόητα, γιὰ τὸ μικρὸ ἢ μεγάλο μέγεθος τῆς βιοτικῆς ἀνάγκης χλωρίδας καὶ πανίδας!

Ἡ ζωὴ πάλι εἶναι τὸ ὕψιστο ἀγαθό, σ’ ὅλους τοὺς αἰῶνες τῆς Ἱστορίας. Ἀκόμη κι ὅταν, σὲ περιόδους πολέμων, παντὸς εἴδους βαναυσοτήτων ἢ σὲ κρίσιμες στιγμὲς φυσικῶν καταστροφῶν, ἡ ζωὴ φθήνυνε ἀνατριχιαστικά, παρέμεινε πάντα στὸ βάθρο τῆς πρώτης ἀξίας. Ἡ Ἀνάγκη, λοιπόν, γι’ αὐτήν δὲν εἶναι μόνον ἀξεπέραστη κι ἀθεράπευτη ἀλλ’ ἐξ ἴσου πρωταρχική.

Ζωή -ὄχι ἐπιβίωση! Ἐπαναλαμβάνουν συχνὰ τ’ ἀνώνυμα ἐπιτοίχια συνθήματα. Δὲν εἶμαι βέβαιος γιὰ τὶς ἀκριβεῖς ἔννοιες καὶ τὶς διαφορές. Μοῦ ’ρχεται ὅ-μως στὸ νοῦ ἕνα ντοκυμαντὲρ ποὺ πα-ρακολουθοῦσα, μᾶλλον ἀδιάφορα, κάποιο ἀπόγευμα στὴν τηλεόραση.Ἔδειχνε ἕναν παχύσαρκο κύριο καὶ δίπλα τὶς θερμίδες ποὺ κατανάλωνε καθημερινά. Διαδοχικὰ μειώνονταν οἱ θερμίδες κ’ ἐμφανίζονταν λιγώτερο παχύσαρκοι ἄν-θρωποι. Ἕως ὅτου οἱ θερμίδες ἦταν οἱ ἀπολύτως ἀναγκαῖες καὶ οἱ ἐμφανιζόμενοι εἶχαν κανονικό, ἕως ἰδανικὸ βάρος. Ἀλλὰ τὸ ντοκυμαντὲρ συνεχιζόταν μὲ συνεχεῖς μειώσεις θερμίδων καὶ ἀδύνατους πλέον ἕως ἐντελῶς λιπόσαρκους καὶ συρρικνωμένους. Μᾶς εἰδοποιοῦσε ὅτι μὲ τόσες θερμίδες τὴν ἡμέρα ἀδυνατίζει κανεὶς ἐπικίνδυνα καὶ ἀρχίζουν πλέον τὰ ἰατρικὰ προβλήματα.Ἔπληττα καὶ ἁπλῶς βαριόμουν ν’ ἀλλάξω κανάλι. Τότε εἶδα ἔκπληκτος σκηνὲς ἀπὸ τὸ Β΄Παγκόσμιο, κατὰ τὶς ὁποῖες, φρικαλέες μορφὲς δυστυχισμένων ἔψαχναν τὰ λιγοστὰ σκουπίδια γιὰ τὸν ἐντοπισμὸ οἱουδήποτε βρώματος! Ὁ ἀφηγητὴς μᾶς εἰδοποιοῦσε ὅτι μὲ τόσες θερμίδες ἡμερησίως ὁ ἄνθρωπος χάνει τὴν ἀξιοπρέπειά του!..Ἀσφαλῶς ὁ σκηνοθέτης δὲν ἐννοοῦσε ὅτι ἡ ἀξιοπρέπεια εἶναι θέμα θερμίδων, ἀλλ’ὁπωσδήποτε οἱ συγκλονιστικὲς αὐτὲς σκηνὲς στὶς εὐρωπαϊκὲς πόλεις, κατεδείκνυαν τὶς συνθῆκεςτῆς βεβαίας -αὐταπόδεικτης ἀπώλειάς της.

Τώρα, ἐνῶ εἶμαι βέβαιος γιὰ τὴν ἀνήθικη ὑπόσταση παντὸς δανειστοῦ-τοκογλύφου διαιωνίως, δὲν εἶμαι ἀντίστοιχα σίγουρος γιὰ τὴν ἠθικὴ ὑπόσταση παντὸς ὑποθηκεύοντος τὴν ἐλευθερία του καὶ δανειζομένου ἀντ’ αὐτῆς, ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ὣς σήμερα. Λίγοι, ἄραγε, ἐξαρτημένοι τζογαδόροι, δὲν ὑποθήκευσαν τὸ σπίτι τους γιὰ νὰ τὸ «ἐπενδύσουν» στὸ Χρηματιστήριο ἢ νὰ πάρουν τά, ἀπὸ τὶς τράπεζες τότε διαφημιζόμενα ἑορτοδάνεια, διακοποδάνεια (στὶς Μπαχάμες) ἢ δὲν ἔλαβαν δῆθεν «ἐπισκευαστικό» γιὰ ν’ ἀγοράσουν γκαμπριολὲ σπὸρ αὐτοκίνητο ἢ τετρακίνητο τζίπ; Καὶ νάταν μόνον αὐτοί! Δὲ μιλάω γιὰ τοὺς «ἐπαγγελματίες» ἀπατεῶνες, ποὺ ἔστησαν ἐνσυνείδητα καὶ γιὰ νὰ κλέψουν, ἐσω-εξωχώριες ἑταιρίες τῆς κομπίνας, τῆς ἁρπαχτῆς καὶ τῆς φορο-εισφοροδιαφυγῆς. Ἀλλὰ γιὰ τοὺς ἔντιμους ποὺ ἔστησαν χωρὶς καμμιὰ σκέψη ἢ μελέτη ἀγορᾶς ὅποια, a priori ἀποτυχημένη, ἐπιχείρηση τοὺς κατέβηκε στὴν γκλάβα, μόνο καὶ μόνο γιατὶ μποροῦσαν εὔκολα, μὲ δάνειο, νὰ τὸ κάμουν ἢ δανείστηκαν γιὰ ν’ ἀγοράσουν –χτίσουν βίλλες, διαμερίσματα, ἐξοχικά, χωρὶς καμμιὰ ἰδιαίτερη ἀνάγκη ἢ βιοτικὴ πίεση, ἁπλὰ γιατὶ ὁ γείτονας, ὁ φίλος, ὁ γνώριμος ἔπραξε ἔτσι κ’ ἔπρεπε νὰ τοῦ μποῦν στὸ μάτι ἢ γιατί ἐκεῖνος μπόρεσε κ’ ἐγώ, τάχα, δὲν μπορῶ!..

Ἀλλὰ καὶ τοὺς φιλόστοργους κ’ ἐντελῶς ἄσκεφτους κι ἀπερίσκεπτους ἐκείνους γονεῖς, ποὺ μὲ δάνεια πάλι, ἔστειλαν τοὺς νεαροὺς βλαστούς τους τῆδε κακεῖσε στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀμερική, νὰ συλλέξουν πλῆθος ἄχρηστων κι ἀχρείαστων «μεταπτυχιακῶν», καὶ νὰ γυρίσουν φουσκωμένοι μὲ «δικαιώματα», ἀντὶ νὰ τοὺς παρωθήσουν ἀμέσως στὴν παραγωγή, ποὺ θὰ τοὺς μάθαινε πὼς στὴ ζωὴ ὑπάρχουν μόνο ὑποχρεώσεις, ἀσταμάτητη -ἄτμητη ἐργασία, ἀληθινὴ λειτουργία -δημιουργία καὶ ὄχι «ἐπένδυση» γνώσεων γιὰ χρηματικὴ ἀπολαβὴ κ’ ἐξασφάλιση πλούτου καὶ τρυφηλῆς ζωῆς!

Ἐγκατελήφθη ἡ πραγματικὴ ἐργασία, στὰ χωράφια, στὰ ἐργοστάσια, στὶς βιοτεχνίες, στὰ χωριά, στὶς πόλεις, κι ἀφέθηκε σ’ ὅλους τοὺς ταλαίπωρους τῆς γῆς, ποὺ εἰσέρευσαν κ’ ἐξακολουθοῦν νὰ εἰσρέουν καί γι’ αὐτὸ στὴ χώρα, ὡς δῆθεν κατωτέρας ποιότητας ἐνασχόληση, ἐνῶ οἱ ἡμέτεροι, κάτοχοι μήν τὰ ρωτᾶς πόσων ἄχρηστων κι ἀνέγκυρων «πτυχίων» εἶχαν, μὲ τὰ σωστά τους, αὐτονόητες ἀπαιτήσεις καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ φανταστοῦν τὴ γενιά τους ὡςγενιὰ τῶν 750,00 € εὐρώ!.. Πράγματι ὅλη αὐτὴ ἡ χρυσὴ νεολαία τῶν golden boys and girls ἔπρεπενὰ διορισθῇ στὸ Δημόσιο, σὲ ΔΕΚΟ, σὲ Τράπεζες, σὲ διευθυντικὲς θέσεις ἐπιχειρήσεων μὲ πρῶτο μισθὸ (καὶ μπόνους) ἀφορολόγητα, τῆς τάξεως τῶν 7.500,00 € εὐρώ, τὸ λιγώτερο!.. Γιὰ νὰ ἔχουμε «ἀνάπτυξη», ἔσοδα τὸ Δημόσιο κ’«εὐημερία»!..

Θυμᾶται κανεὶς σήμερα τὴν εὐημερία τῆς δεκαετίας τοῦ ’60, ὅταν τὰ χωριστὰ δωμάτια μὲ κοινὴ τουαλέττα στὶς αὐλές, οἱ ἀθηναϊκὲς φαβέλες, ἔγιναν τσιμεντένιες πολυκατοικίες καὶ πλούτιζαν ἀσύστολα οἰκοδόμοι, ποὺ κατάφεραν νὰ παραστήσουν τοὺς ἐργολάβους, μηχανικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μὲ τοὺς ἀνεκδιήγητους «κανονισμούς», οἱ ὁποῖοι ταλαιπωροῦν ἀκόμα ἐνοίκους-ἰδιοκτῆτες, σὰν ὑπερσυντάγματα ποὺ δὲν ἀναθεωροῦνται;.. Στὸ γραφεῖο τοῦ πατέρα μου οἱ ἀμοιβές του, ἔφθαναν σὲ χρηματοδέματα δεμένα μὲ τσέρκια, μοῦ’λεγε γόνος Δικηγόρου γνωστῆς οἰκογενείας τῆς ἀθηναϊκῆς κοινωνίας!..

Αὐτὴ ἡ ἀνάκαμψη, ἀνάπτυξη, εὐημερία, ἀσύστολη τρυφηλὴ ζωὴ καὶ προκλητικὸς πλοῦτος ἐνυπάρχει στὶς ὀνειρώξεις τῶν πολιτῶν καὶ τῶν ἀνερμάτιστων πολιτικῶν τους, ὥστε νὰ δίνεται ἡ «δικαία» ἀφορμὴ στὴν ἀπερίγραπτη ζακέττα ποὺ ἡγεῖται τοῦ εὐρωπαϊκοῦ σόι-μπλὲ νά ...ματώνει ἡ (ἔχει καί) καρδιά της γιατὶ μειώνονται οἱ συντάξεις τῶν Ἑλλήνων!.. Ὅπως ἀκριβῶς, mutatis-mutandis, ἐδόθη ἡ «δικαία» ἀφορμὴ ἐξευρέσεως ζωτικοῦ χώρου, ἐσωτερικοῦ καὶ ἐξωτερικοῦ στὴ χιτλερία, ἀπὸ τὸν διεθνὴ βρόχο ποὺ εἶχε ἐπιβληθῆ μετὰ τὴν πρώτη ἧττα καὶ ἀπέληξε στὰ κρεματόρια καὶ τὸ σύνολο τοῦ ἰαπωνο-ἀμερικανο-εὐρωπαϊκοῦ -ὄχι μόνον ἑβραϊκοῦ ὁλοκαυτώματος!

Ἀναρωτιέμαι, βέβαια, ἂν οἱ ὑποθηκεύοντες τὸ ἴδιο τὸ σῶμα τους Ἀθηναῖοι τοῦ Σόλωνα δὲν εἶχαν, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, παρόμοια νοοτροπία! Πῶς ὄχι; Κι ἂν δὲν ἔχουμε πλήρη καὶ τεκμηριωμένα στοιχεῖα ἀλλ’ ἀναφορές, ἀποσπασματικὲς ἄλλων, εἶναι δυνατὸ νὰ φανταστοῦμε μιὰ κοινωνία ἀθλίων τοκογλύφων ἀπὸ τὴ μιά, ποὺ προσέφεραν ἀφειδῶς χρῆμα σκοπεύοντας στὴν πλέον αἰσχρὴ ἐξαγορά του κι ἀπὸ τὴν ἄλλη μιὰν ἀπολύτως ἀνεπίληπτη, ἄψογη κι ἄμωμη συνάθροιση ἀγαθῶν πολιτῶν-θυ-μάτων τους, ποὺ δανείζονταν, μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ ἐπιβιώσουν, χωρὶς νὰ γνωρίζουν τὶς συνέπειες τῆς πωλήσεώς των ὡς δούλων;..Κι ἂν τότε ὑπῆρχε, ὅπως καὶ τώρα, ἀπόλυτη συνευθύνη δανειστῶν-δανειζομένων, ὁ πανέξυπνος καὶ πανέμπειρος κοσμογυρισμένος ἐπιχειρηματίας-ἔμπορος Σόλων, δὲν τὸ ἀντελήφθη τάχα; Τοῦ ξέφυγε, τὸν κορόιδεψαν καί, συγκινηθεὶς ἀπὸ τοὺς κλαυθμούς τους, νομοθέτησε τὴ Σεισάχθεια, γιὰ τὴν ὁποία ἔμεινε παγκόσμια γνωστὸς μέχρι σήμερα;.. Δὲ λυπήθηκε κανένα, οὔτε συνεχώρησε. Μόνον ἡ εὐριπίδεια (ἑκατὸν πενῆντα χρόνια πρὶν τὸν Εὐριπίδη) Ἀνάγκη τοῦ ὑπαγόρευσε τὸ νομοθέτημα. Ὁ ὥριμος, ὀξυδερκὴς καὶ σοφώτατοςἐκεῖνος ἄνδρας, ἀντελήφθη ὅτι καμμιὰ «δικαιότητα» δὲν μπορεῖ -καὶ δὲν πρέπει νὰ σταματήσῃ τὴ Ζωή. Καὶ τὴν ἀπελευθέρωσε...

Ἂς ἀφήσουν, λοιπόν, οἱ ἰδιαζόντως παραμορφωμένοι οἰκονομικοὶ καὶ πολιτικοὶ «ἐγκέφαλοι», «τεχνοκράτες» καὶ μή, ἀλλὰ πράγματι ἁπλῶς χονδροειδέστατα ἀγράμματοι κι ἀνιστόρητοι, τὰ κακόηχα δῆθεν «κουρέματα», τοὺς τάχα «μηχανισμοὺς στήριξης» καὶ τὶς ἐλπιδοφόρες δικαστικὲς «ἀποφάνσεις», περὶ τῆς δῆθεν συνταγματικῆς τους συμβατότητας, τὰ Διεθνῆ Ταμεῖα τῆς ἀσύστολης οἰκονομοσεξουσιαστικῆς παράνοιας καὶ τὶς ὁποιεσδήποτε τρόικες μὲ τὴν ἰδεοληπτικὴ προσήλωση στοὺς ἀριθμοὺς τῆς δημοσιονομικῆς πειθαρχίας κι ἂς προχωρήσουν, ὅσο ὑπάρχει καιρός, σ’ ὅ,τι ἡ Ἱστορία τοὺς ὑποδεικνύει μόνον οὐχὶ φωνὴν ἀφιεῖσα: μιὰ σύγχρονη, ἀληθινή, ὄχι μόνον ἑλληνική, ἀλλ’ εὐρωπαϊκὴ Σεισάχθεια, ποὺ θὰ ἐπαναρχίσῃ τὴ Ζωὴ στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν Κόσμο.Ὄχι γιὰ νὰ ἐπιστρέψουμε σὲ μιὰ Σοδομο-Γομορικὴ παντοειδῆ ἀσυδοσία καὶ κραιπάλη, ἐπιβραβεύοντάς την. Ὄχι γιὰ νὰ «τιμωρήσουμε» τὸν ὁπωσδήποτε ἀχαλίνωτο κι ἀδηφάγο πλοῦτο τῆς βρομερώτατης καὶ χυδαιότατης παντοίας ἀγορᾶς, ἀλλ’ ἀναγνωρίζοντας καὶ κατανοῶντας τ’ ἀνθρώπινα νὰ ξαναξεκινήσω με τὴ Ζωή, ὅπως τὸ μήνυμα τῆς Ἱστορίας σοφὰ ἀναβοσβήνει, σὰ διαιώνιος φάρος, ἀπὸ τὴν ἀθηναϊκὴ ὁδὸ τοῦ Σόλωνος!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΜΑΣΤΡΑΚΑΣ

Διορθώσεις ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ