Γεγονότα...πολύ σοβαρά... Κ. Μάστρακας

Εἰς τὴν Πατρίδα

Ἑλλάς, πατρίς μου, δέν σ’ ἀγαπῶ,

γιὰ σέ δέν καίω κ’ ἐγώ λιβάνι,

πάντα γιὰ σένα κακά θὰ πῶ

κι οὔτε σοῦ πλέκω ποτέ στεφάνι!

Ὅμως συγχώρει τὸν μισητόν,

πατρὶς γλυκεία καὶ τροφοδότις·

κ’ εἰς τόσο πλῆθος πατριωτῶν

ἄς εἶναι κ’ ἕνας μή πατριώτης!

Γεώργιος Σουρὴς

Ἀνθολογία Η.Ρ.Η.Σ. Ἀποστολίδη, Ἀθ. 2010, Τὰ Νέα Ἑλληνικά, 12^η ἔκδ., σελ. 1413.

Γεγονότα!.. Εἶναι πολύύύ σοβαρά!.. Ἐκφωνοῦσε τὴν πραμάτεια του κάθε μεσημέρι ὁ πλανόδιος ἐφημεριδοπώλης τῶν παιδικῶν μου χρόνων, μὲ μιὰ φωνὴ κοφτή, ποὺ ἀνεβοκατέβαινε σὰ λόξυγγας, μὰ δὲν μπορῶ νὰ τὴν ἀναπαραστήσω γραπτά!..

Γεγονότα συνεχῶς ὑπάρχουν. Πάντα τὰ θνητὰ μεταβολὰς ἔχει, λέγει ὁ Ἡσίοδος, ἂν δὲν κάνω λάθος. Αὐτὲς τὶς μεταβολές, ὀνομάζομε γεγονότα, πράγματα δηλαδὴ ποὺ ἔγιναν!

Θεωρητικά, κάθε μεταβολή, καὶ ἡ παραμικρή, εἶναι σοβαρή, ἀφοῦ ἔχει συνέπειες ἀναπόφευκτες. Ἀλλὰ κάθε συνέπεια δὲν εἶναι σημαντική, Α σ η μ α ί ν ο υ σ α δηλαδή, παρ’ ἀσήμαντη πολλὲς φορές, μηδαμινή, σὰν τὸ γεγονὸς ποὺ τὴν προκάλεσε. Ἐκεῖνος ὅμως ἐπέμενε καθημερινά, πὼς τά, μέχρι στιγμῆς, γεγονότα ἦταν σο-βαρά καὶ μάλιστα πολύύύ!..

Τὰ παιδιὰ νιώθουν δ ε δ ο μ έ ν ο, ἀπαρασάλευτο τὸν κόσμο στὸν ὁποῖο βρίσκονται. Σιγά-σιγά, προσπαθοῦν νὰ τὸν ἑρμηνεύσουν, νὰ τὸν ἀπομυθοποιήσουν, νὰ τὸν καταλάβουν. Σπάζουν ἕνα παιγνίδι γιὰ νὰ δοῦν τί ἔχει μέσα!..

Προχωρῶντας, διερωτήθηκα ἂν πράγματι ὅ,τι συνέβαινε κάθε μέρα ἦταν σοβαρό! –Εἶσαι μεγάλο παιδὶ πιά, δὲν ἐπιτρέπεται νὰ σὲ μαλώνω, μοῦ εἶπε στὰ δεκαπέντε ἡ μητέρα, ἐννοῶντας πὼς ἤμουν πλέον ἱκανὸς γι’ ἀνάλογη ἐπίγνωση κι ὤφειλα στὸν ἑαυτό μου αὐτεπιστασία καὶ σύνεση!.. Ἡ μεσημεριανὴ ὅμως καθημερινότητα, τὴ σοβαρότητα τῆς ὁποίας διαλαλοῦσε, κάθιδρος καὶ περιτρέχων τοὺς δρόμους, μὲ τὴν ἀλησμόνητη φωνή του ὁ ἐφημεριδο-πώλης, μ’ ἔβαζε σὲ σκέψεις...

Α ὐ τ ό ν θυμᾶμαι, κι οὔτε κἄν τὸ πρόσωπό του, μὰ τὴ χαρακτηριστικὴ φωνή, τὸν ἱδρῶτα του, τὸ λουρί, δεμένο ἀπ’ τὴ ζώνη του καὶ τ’ ἀριστερό του χέρι ποὺ συγκατοῦσε ἕναν τεράστιο ὄγκο καὶ βάρος ἐφημερίδων καὶ τὴν ἔναγχη ἀγωνία καὶ φροντίδα του νὰ τὶς πουλήσῃ, ἐπιμένοντας γιὰ τὴ σοβαρότητα τῆς κατάστασης, ν’ ἀπαλλαγῇ, στάγδην, ἀπ’ τὸ βάρος τοῦ χαρτιοῦ καὶ νὰ γεμίσῃ τὶς τσέπες του μὲ τὰ πολύτιμα, γιὰ τὴν ἐπιβίωσή του, κέρματα!.. Ψάχνω νὰ βρῶ ὅλα τὰ περισπούδαστα δῆθεν σοβαρὰ γεγονότα, τοὺς διαλάμποντες ἀστέρες, τὶς διασημότητες τοῦ τότε καὶ δὲν βρίσκω παρὰ μιὰ μπετονένια, ἀσήκωτη, ἀδιάτρητη, νεκρικὴ λήθη! Ἆραγε, σοβαρὸ γεγονός, καὶ μάλιστα τὸ μόνο, ἦταν ὁ διαλαλητὴς ἀνύπαρκτης σοβαρότητας;..

Ὑπάρχουν, θὰ πῆτε, πῶς! Στ’ ἀρχεῖα τῶν ἐφημερίδων, τῶν τηλεοπτικῶν καναλιῶν, στὰ πρακτικὰ τῆς Βουλῆς, καὶ τώρα, ψηφιοποιημένα, εἶναι ἀσφαλέστερα γιὰ τὸ μέλλον καὶ χρειάζεται ἀπειροελάχιστος χῶρος!

Δὲν ἀμφισβητῶ τὴν τεχνολογία. Ὅμως μ’ ἀπασχολεῖ ἡ ἀνθρώπινη μνήμη -ὄχι ἡ ἠλεκτρονική! Κι ἀπὸ τοὺς νεκρούς μας ἀκόμα τ ί θυμόμαστε π ό τ ε καὶ κ ά θ ε  π ό τ ε; Ποιανοῦ ἡ μνήμη εἶναι, κατὰ τὸ δυνατὸν πλήρης, σφαιρική, συνεχής; Ναί, αὐτὴ ποὺ εὐχόμαστε, καὶ πρὸς στιγμήν, ἐπιθυμοῦμε α ἰ ω ν ί α;

Κι ἂν πρόκειται σύντομα – πολὺ πιὸ σύντομα ἀπ’ ὅσο νομίζω – νὰ τὸ ξεχάσω, γιατὶ νὰ μ’ ἀπασχολῇ τὴν ὥρα ποὺ γίνεται, «λαβαίνει χώραν», γιατὶ νὰ καταλαμβάνει πολύτιμο χ ῶ ρ ο στὴ συνείδησή μου, γιατὶ νὰ μοῦ τρώῃ  χ ρ ό ν ο ἀπ’ τὸν ὡρισμένο τῆς ζωῆς μου, τὸ μ η δ ὲ ν καὶ τὸ τ ί π ο τ α; Γιατὶ δὲν τὸ ἀγνοῶ, τελούμενο, τὸ ἀσήμαντο, ὥστε νὰ μὴ χρειαστῇ οὔτε κἄν νὰ τὸ ξεχάσω, περιφρουρῶντας καὶ φυλάσσοντας τὴ ζωή μου, τὶς λειτουργίες μου, τὴ λήθη καὶ τὴ μνήμη μου γιὰ ὅ,τι ἄξιο καὶ σημαντικό; Γιατί νὰ ζῶ μὲ τ’ ἀσήμαντα μιὰ ζωὴ ἀσήμαντη κι ὄχι σημαντικὴ μὲ τὰ σημαντικά, τ’ ἀξιοσημείωτα, τ’ ἀξέχαστα. Γιατὶ μὲ τὰ ἐξίτηλα κι ὄχι μὲ τ’ ἀνεξίτηλα; Τὰ κορυφαῖα, τὰ σπουδαῖα;..

Ὁ ἐφημεριδοπώλης ἦταν μιὰ ζωγραφικὴ φιγούρα ἐποχῆς γι’ αὐτὸ καρφώθηκε στὴ μνήμη, ὅμως ἡ κυρία ποὺ τρέμει κάθε βράδυ στὸ γυαλί, μὴν κάνῃ κανένα σαρδὰμ καὶ χάσει σ’ ἀκροα-ματικότητα, τσίμα-τσίμα μὲ τόν «σεμνοπρεπῶς» καὶ «νοημόνως» ὠρυόμενο συνεργάτη καὶ τοὺς λοιποὺς συνομιλητές της θὰ χαθῇ καὶ θ’ ἀποξεχασθῇ, ὅπως τόσες καὶ τόσοι ἄλλοι τοῦ πρόσφατου παρελθόντος. Ἀγωνίζονται κάθε βράδυ ν’ «ἀναδείξουν» ὅλα τὰ δῆθεν καὶ τὰ τίποτα τῆς καθημερινότητας καὶ τὸ ἄγχος τους συνίσταται στὸ μπὰς καὶ τοὺς ξεφύγῃ ἀσχολίαστη κάποια ἀσημαντότητα!..

Δὲν ἐνδιαφέρουν ὅμως οὔτε οἱ, μήτε γραφικοὶ πλέον, διαλαλητές! Ἀλλ’ ἐκεῖνο ποὺ «διαφεύγει», τὸ κ α ί ρ ι ο, χωρὶς καμμιά νύξη, καμμιά ἐπισήμανση –ὄχι κἄν ἀναφορά! Ἡ μοναδικὴ ὄ ν τ ω ς ε ἴ δ η σ η καὶ π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α:

Οἱ πολῖτες μένουν μ ε τ έ ω ρ ο ι καὶ πλήρως ἀποκομμένοι, ἐντελῶς ξ έ ν ο ι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἐψήφισαν ἢ προτίθενται νὰ ψηφίσουν σ’ ὅποιες ἐκλογές! Ἀσχολοῦνται οἱ πάντες μὲ τὴν ἀνάλυση τῆς αὐξομείωσης τῶν δημοσκοπικῶν ποσοστῶν, καὶ τῆς μιᾶς ἢ τῆς ἄλλης πρόσθεσης γιὰ μιὰ ἐνδεχόμενη κυβερνητικὴ πλειοψηφία αὐτῆς ἢ διαφορετικῆς τάχα, πολιτικῆς ἀχρωματοψίας. Γίνεται πολὺς λόγος γιὰ τὴν ὀργὴ ποὺ διέπει τοὺς πάντες μ’ ἀποδίδεται στὴν κρίση, τὴ φτώχεια, τὰ μνημόνια, τὴ μιζέρια. Ἡ ὀργὴ ὅμως ὀφείλεται στὴν τραγικὴ γ ν ώ σ η ὅτι κανεὶς δὲν μπορεῖ πλέον νὰ ἐκφράσῃ κι ἀντιπροσωπεύση πράγματι τὴν πολιτικὴ προδιάθεση κανενός!.. Εἶναι πολὺ περισσότερο ὠργισμένος ὁ πολίτης ἐναντίον ἐκείνου ποὺ ἐψήφισε, ψηφίζει ἢ θέλει νὰ ψηφίσῃ, παρὰ ἐναντίον οἱουδήποτε πολιτικοῦ ἀντιπάλου! Πρὸς τὸν ὁποῖον προσέβλεπαν κάποτε καὶ μ’ ἐνδόμυχη ἐλπίδα, ἐνῶ τώρα ἔχουν πλήρη βεβαιότητα ἀλληλανικανότητας τῶν πάντων.

Τὰ κόμματα ὑπεβιβάσθησαν σὲ ἀποκόμματα. Τὰ ἐπιχειρηθέντα ἀποκόμματα παρέμειναν τοιαῦτα. Κανένα δὲν ἔχει καμμιὰ δυναμική, παρὰ πλήρη ἀδυναμία. Καὶ οἱ ἑκάστοτε συνασπιζόμενες «προσωπικότητες», οἱ δηλοῦντες δῆθεν αἱρετικοὶ ἐντὸς οἱασδήποτε κομματικῆς μάντρας, οἱ ἐπιχειροῦντες ἡγετικὲς κομματικὲς ἀπόπειρες, τὸ μόνο ποὺ ἐπιτυγχάνουν εἶναι ν’ ἀποσπάσουν τὴν παγερὴ ἀδιαφορία.

Κάποτε ἀγανάκτησα μὲ τὸν ἑαυτό μου γιατὶ ἀνέβηκα σὲ λάθος κτήριο τῆς Εὐελπίδων, χωρὶς νὰ προσκεφθῶ τί ἀκριβῶς ἤθελα καὶ ποῦ ἦταν ἡ ἁρμοδία Γραμματεία. Ἦταν μεσημέρι Ἰουνίου καὶ ζέστη. Κάθησα στὸ παγκάκι τοῦ ὀρόφου κ’ ἔβγαλα χαρτὶ καὶ μολύβι προσπαθῶντας νὰ ὀργανώσω τὶς ἐργασίες ποὺ εἶχα νὰ κάνω ἔστω τὴν ἑπομένη. Καί, ὦ τοῦ θαύματος! Ἄκουσα διαφυγὸν ἐπιφώνημα συναδέλφου ποὺ γύρισε νὰ κατέβη καθυβρίζων ἑαυτόν! Καὶ μετὰ κι ἄλλου κι ἄλλης καὶ τοὐλάχιστον δεκαπέντε!.. Διασκέδασα τὸ θυμό μου. Δὲν ἤμουν ὁ μόνος! Μὰ καὶ βέβαια ἀνόητε! Δὲν εἶσαι ὁ μόνος! Τί σημαίνει ὅμως αὐτό; Εἶναι ἀνακουφιστικὸ ἢ ἐπιτατικὸ τῆς ἀνεπαρκείας σου;.. (Ἀπηύθυνα κι ἄλλη, βαρύτερη, ὕβρι κατ’ ἐμοῦ, μὰ δὲ θὰ τὴν καταγράψω!)

Ὑπάρχει ἡ αἴσθηση ὅτι τὰ κακὰ ποὺ μᾶς δέρνουν συμβαίνουν μόνον ἐδῶ, στὸ «θέμα Ἑλλάδος», τὴν ἀείποτε Ψωροκώσταινα! Κι ὅμως: συμβαίνουν καὶ εἰς Παρισίους!.. Στὴν Εὐρώπη, τὶς χῶρες τῶν μνημονίων, τὶς πάλαι ποτὲ θαλασσοκράτηρες Πορτογαλία, Ἱσπανία, τὴν ἑτοιμομνημονιακὴ Ἰταλία τῶν «μπούγκα-μπούγκα» καὶ τῆς Τσιτσιολίνας, τὴν ἀπωλέσασα τὰ τρία ἄλφα της, παραδοσιακὰ πλήρη ἐκνευριστικῆς arrogance, Γαλλία, τὴν βλαχοσνὸμπ Ἀγγλία, τὶς «θαυματουργές» Κάτω Χῶρες, τὴν αὐτοκτονικὰ «ὠργανωμένη» καὶ πυροβολημένη Σκανδιναβία, μὲ τὴ σκωληλωειδῆ ἀπόφυσή της τὴ Δανία, τὴν καθυστερημένη καὶ ἡμιάγρια (ναί! ναί!) Ἑλβετία, τὴν ἀειναζίζουσα Αὐστρία, τὴν μονίμως παρωπιδάτη καὶ ἰδεοληπτικὴ Γερμανία, τὴν πολύπαθη Πολωνία, κι ὅλα τά πρώην ἀνατολικά, νῦν νεοφιλελεύθερα, καθεστωτικὰ μορφώματα ἀπὸ τὶς Βαλτικὲς Χῶρες, τὴν Οὐκρανία, τὴ Ρωσία μέχρι δῶ κάτω τὰ Βαλκάνια. Ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀμερική, τὴ φτωχὴ Νότια καὶ τὴν «πλούσια» Βόρεια, τὴν Ἀσία κι ὅλον ἐντέλει τὸν Κόσμο, χωρὶς ἀτυχῶς καμμία ἐξαίρεση.

Ποιό «θρίαμβο» προεξοφλοῦσαν, γιὰ παράδειγμα, οἱ προεκλογικὲς δημοσκοπήσεις στὴ Γερμανία καὶ τί πανηγύρισε μετεκλογικά, ἡ ζακέτα; Τ’ ὅτι τρεῖς μῆνες κυβερνᾶ «ὑπηρεσιακῶς» γιατὶ δὲν μπορεῖ νὰ σχηματίσῃ κυβέρνηση; Ἢ ὅταν σχηματισθῇ δὲν γνωρίζουμε, παγκοσμίως, ὅτι ἡ μόνη συγκολλητική της συνισταμένη θὰ εἶναι ἡ ἀρχομανία τους, ἀφοῦ πρόκειται περὶ ἐκ διαμέτρου ἀντιθέτων πολιτικῶν, ποὺ πῶς ἆραγε θὰ μποροῦσαν νὰ «συντεθοῦν»; Ἔχει καταφέρει νὰ τετραγωνίσῃ τὸν κύκλο ὁ «πολιτικὸς πολιτισμός» τους μὲ τὴ μακρὰ «κουλτούρα» τῶν «κυβερνήσεων συνεργασίας», διάβαζε: μοιρασιᾶς τῆς πάντα ἐξουσίας;

Θὰ μποροῦσε νὰ καταγραφῇ γιὰ κάθε χώρα τὸ κρίσιμο ἀδιέξοδο τῆς λογικῆς, τῆς ἠθικῆς, τῆς πολιτικῆς, τῆς οἰκονομίας, τῆς πολιτείας καὶ τῆς κοινωνίας. Ἀλλὰ δὲν ὠφελεῖ ἡ ἐπανάληψη. Τὰ διαβάζουμε, τ’ ἀκοῦμε, τὰ βλέπουμε καθημερινὰ μὲ τὰ ἴδια μας τὰ μάτια!..

Τί σημαίνει ὅμως αὐτὴ ἡ μαύρη ἀλήθεια; Ἀνακουφίζει τὴν ἐγχώρια ἡ παγκόσμια ἀθλιότητα; Ἢ τὴν ἐπιτείνει; Καὶ τί μένει νὰ κάνῃ τὸ πρόσωπο μές στὸν ὠκεανὸ τοῦ μηδενός; Νὰ πνιγῇ; Ἤ…

Νὰ μὴν περιμένῃ τίποτα ἔ ξ ω ἀπ’ τὸν ἑαυτό του! Νὰ μὴ συστρατεύεται μὲ κανένα! Μὲ καμμιὰ ὁμάδα, μερίδα, «πλατφόρμα», κόμμα, κίνημα, συνδικαλιστικὴ παράταξη, ἑταιρία ἢ συνεταιρισμό! Νὰ γνωρίζῃ ὅτι μέσα σ’ ὅλ’ αὐτὰ κρύβεται ἡ ἀλλοίωση τῆς οὐσίας, τὸ κίβδηλο τοῦ δηλουμένου, ἡ κεκρυμένη πολλαπλῆ καὶ πολυποίκιλη σκοπιμότητα τῶν πάντων ἐναντίον τῆς ἀλήθειας. Μ’ ἄλλα λόγια ὁ διάβολος! Τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ ἀποφεύγῃ ὅπως «ἐκεῖνος τὸ λιβάνι»!..[…]

Γιὰ τὸ καλὸ τῆς Χώρας μας,

ὅλοι ἐμεῖς ἐδῶ ποὺ βλέπεις,

εἴμαστε πρόθυμοι νὰ κάμουμε κάθε κακό!..

Ζήτω, λοιπόν, τὸ Ἔθνος!.. 

Φῶτος Πολίτης

Ἀνθολογία Η.Ρ.Η.Σ. Ἀποστολίδη, Ἀθ. 2010, Τὰ Νέα Ἑλληνικά, 12^η ἔκδ., σελ. 1148.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΜΑΣΤΡΑΚΑΣ

Διορθώσεις ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ