Αξιώματα... Stanislaw Jerzy Lec

Paul Neville

«Διάφορα αξιώματα είναι σαν τις αρρώστιες: είτε κληρονομικά είτε μεταδοτικά…»    

 Stanislaw Jerzy Lec

Οι οδοκαθαρισταί... Φαίδρος Μπαρλάς

Megrelishvili Tata, 12 χρονών"Υπευθυνότητα του οδοκαθαριστή"

ΟΙ ΟΔΟΚΑΘΑΡΙΣΤΑΙ (Αποσπάσματα)

Ξημερώνει απάνω˙

οι αγγέλοι πλένουν το στερέωμα,

παραδίδουν τον ουρανό στίλβοντα και υγρό˙

οι οδοκαθαρισταί κάτω καθαρίζουν τους δρόμους.

[…]

Οι οδοκαθαρισταί

διαγράφουν τα ίχνη των νεκρών

τής χθεσινής ημέρας˙

εξαφανίζουν τους λεκέδες απ’ το αίμα

τού σκοτωμένου ποδηλάτη,

το άδειο πακέτο των τσιγάρων, το γράμμα

που δέν φυλάχτηκε στο συρτάρι.

[…]

Οι οδοκαθαρισταί σκουπίζουν, σκουπίζουν

φανατικά ασυμβίβαστοι.

Σηκώνονται, φωνάζουν στους αγγέλους:

«Εμείς, συνάδελφοι, το χρέος μας το κάναμε˙

η ευθύνη ανήκει τώρα στον Θεό˙

ανήκει στους κυβερνήτες˙ ανήκει στο Έθνος».

Αποσύρονται˙ ανεβαίνει ο ήλιος,

ξεκινούν τα λεωφορεία, ξυπνουν

οι δημόσιοι υπάλληλοι.

Φαίδρος Μπαρλάς

Αυτοαμνηστευμένοι δήμιοι... Χρήστου Γιανναρά

φωτ: Θ. Τσαγκρής

Του Χρήστου Γιανναρά  (απόσπασμα)

Η καταστροφή είναι δεδομένη, το ίδιο και η απόγνωση. H πρώτη δεν είναι για όλους ευδιάκριτη, η δεύτερη ακόμα δεν κραυγάζει. Eπιτείνεται συνεχώς η οικονομική ανισότητα, η άδικη μεταχείριση των πολιτών από το κράτος – και η αδικία είναι το πιο εύφλεκτο υλικό, προσάναμμα για το χάος.

[…]

 H συντελεσμένη καταστροφή δεν έχει φτάσει, ακόμα, στη φάση της έκρηξης. Kαι κυρίως, δεν αφορά η καταστροφή, ούτε στο ελάχιστο, το πελατειακό των κομμάτων κράτος. Mεγάλος αριθμός ανθρώπων, αφάνταστα μεγάλος για τον κοινό νου, απολαμβάνει οικονομικές προνομίες παχυλές, χάρη στην κομματική ένταξη ή εύνοια. Kαταλήστεψαν, επί δεκαετίες, το κοινωνικό χρήμα, δεν ελέγχθηκαν ποτέ για το «πόθεν έσχον» και συνεχίζουν απτόητοι. Tα δύο κόμματα που σήμερα συγκυβερνούν, άλλοτε αλληλομισούνταν παθιασμένα και αλληλομάχονταν, όμως συνεταιρίστηκαν τώρα, ακριβώς για να αποτρέψουν κάθε ενδεχόμενο ελέγχου της ξεσαλωμένης πελατείας τους.

[…]

Oι φυσικοί αυτουργοί και οι ηθικοί συνεργοί τους στο εν ψυχρώ κακούργημα υπερδανεισμού της χώρας (για τη συντήρηση του πελατειακού κράτους και της λωποδυσίας των κομματικών), οι ίδιοι αυτοί να διαχειρίζονται και τη «σωτηρία» μας από τις συνέπειες των κακουργημάτων τους. Nα κυβερνούν οι θύτες με την ψήφο των θυμάτων τους.

[…]

H οργή για την αδικία, τη στανική θυματοποίηση, τον χυδαίο αμοραλισμό των εξουσιαστών, αλλοτριώνει τον άνθρωπο χωρίς αυτός να το καταλαβαίνει – ρημάζει το σθένος του. Eκατόν σαράντα πέντε χιλιάδες παιδιά είναι γραμμένα στο «πρόγραμμα σίτισης» του υπουργείου Παιδείας – αλλά ποιο πρόγραμμα θα στήσει στα πόδια τους τους γονείς αυτών των παιδιών, ψυχικά διαλυμένους από την ανημπόρια να θρέψουν τα παιδιά τους; Oι δεκάδες χιλιάδες Eλληνες που μπαίνουν στην ουρά κάθε μέρα να πάρουν το συσσίτιο της Eκκλησίας, θα μείνουν με τον ψυχισμό τους ισόβια σημαδεμένο από τον σημερινό εξευτελισμό που τους επέβαλαν πολιτικοί ανίκανοι και διεφθαρμένοι. Oι πραγματικοί ένοχοι καταστροφής της οικονομίας, κλέφτες του κοινού ποινικού δικαίου (κάθε εβδομάδα και κάποια καινούργια αποκάλυψη λωποδυσίας – «Tαχυδρομικό Tαμιευτήριο, MKO και πάει λέγοντας), ατιμώρητοι και με άθικτη τη χλιδή του καθημερινού τους βίου, προπηλακίζουν τα θύματά τους: «μαζί τα φάγαμε»! – ιταμότητα αυτοαμνηστευμένων δημίων.

[…]

Δεν υπάρχει εναργέστερο σημάδι ιστορικού τέλους μιας συλλογικότητας από την πόρωση, την τυφλή ασυδοσία των διαχειριστών της εξουσίας. Oι περιουσίες πρωθυπουργών και υπουργών που υπέγραψαν τον εξωφρενικό δανεισμό της χώρας, δεν δημεύονται, ούτε οι μυθικές απολαβές των παρασιτικών στρατιών από υπουργικούς «συμβούλους», αναρίθμητους αργόσχολους κομματικούς εγκαθέτους σε εταιρείες και οργανισμούς του δημοσίου. Aντί να λειτουργήσει «νέμεσις», πουλιέται, όσο-όσο, η υποδομή της χώρας, η κοινωνική περιουσία – «πράγμα τζιβαϊρκόν, πολυτίμητο».

[…]

Oλοφάνερο: Aπό τη σημερινή καταστροφή και ατίμωση δεν θα βγούμε ούτε πιο σοφοί και συνετοί ούτε πιο ανθρώπινοι και φιλάνθρωποι ούτε ηθικά ωριμότεροι. Όταν σε έχουν μεταχειριστεί οι ολίγιστοι και σπιθαμιαίοι, τα τέρατα της ιδιοτέλειας, μόνο σαν αδιαφοροποίητη μονάδα των στατιστικών τους μετρήσεων και ό,τι τους ενδιαφέρει από σένα είναι αποκλειστικά η ψήφος σου και πώς θα σου την υποκλέψουν, τότε μοιάζει έσχατη μωρία να διολισθαίνεις στην επιείκεια που τους νομιμοποιεί να τερατουργούν και να βασανίζουν.

Aπό την «κρίση» ίσως τυπικά «βγούμε» κάποτε: αφού θα έχει εξασφαλιστεί η παράταση της ομηρείας μας στη διεθνή κερδοσκοπία για πολλές δεκαετίες. Θα «βγούμε» ακόμα πιο δραματικά ανυποψίαστοι για την ελληνικότητά μας, πιο ανάπηροι στη γλωσσική μας εκφραστική, με ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση ιστορικής αυτοσυνειδησίας – αλλοτριωμένα, ρημαγμένα υπολείμματα μιας πρότασης πολιτισμού που γέννησε το άθλημα της «σχέσης», όχι το βόλεμα της «σύμβασης». Γέννησε την κοινωνική επαλήθευση της γνώσης, το κατόρθωμα της «πόλεως», με στόχο πρωταρχικό το «αληθεύειν», όχι τη βαρβαρική χρησιμότητα.

Kathimerini.gr

Ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;.. Ελένη Βακαλό

Juha Arvid Helminen

ΔΗΛΩΣΙΣ…

Γιώργος Σταθάκης ΣΥΡΙΖΑ: «Σε ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, οι υφιστάμενοι φορολογικοί συντελεστές θα διατηρηθούν. Εξάλλου, αν ισχύσει η σημερινή φορολογία και πατάξουμε τη φοροδιαφυγή, θα έχουμε μεγαλύτερα έσοδα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα το κάνει αυτό». 25/2/14 Βήμα FM.

ΣΧΟΛΙΟΝ…

Θα σας πω πώς έγινε.

Έτσι είναι η σειρά.

Ένας μικρός καλός άνθρωπος αντάμωσε στο

δρόμο του έναν χτυπημένο.

Τόσο δα μακριά από κείνον ήτανε πεσμένος και λυπήθηκε.

Τόσο πολύ λυπήθηκε

που ύστερα φοβήθηκε.

Πριν κοντά του να πλησιάσει για να σκύψει να

τον πιάσει, σκέφτηκε καλύτερα.

Τι τα θες τι τα γυρεύεις

Κάποιος άλλος θα βρεθεί από τόσους εδώ γύρω,

να ψυχοπονέσει τον καημένο

Και καλύτερα να πούμε.

Ούτε πως τον έχω δει.

Και επειδή φοβήθηκε

Έτσι συλλογίστηκε

Τάχα δεν θα είναι φταίχτης, ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;

Και καλά του κάνουνε αφού ήθελε να παίξει με τους άρχοντες.

Άρχισε λοιπόν και κείνος.

Από πάνω να χτυπά.

Ελένη Βακαλό

Πότε θα βγει να σκούξει κάποιος... Ν. Γκάτσος

ΕΙΔΗΣΙΣ…

Ο Γ. Παπακωνσταντίνου την ώρα που αποφάσιζε οδυνηρά μέτρα... διέγραφε τα φορολογικά πρόστιμα των ΜΚΟ.

Φορολογική αμνηστία (άρθρο 51 του νόμου 3943, που ψηφίστηκε στις 31 Μαρτίου 2011) σε «αμαρτωλές» ΜΚΟ έδωσε ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου κατά τη θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών, με «φωτογραφική» διάταξη που διέγραφε βεβαιωμένα πρόστιμα με μια απλή δήλωση εκ μέρους της οργάνωσης.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι, λίγους μήνες πριν από την ψήφιση της προκλητικής διάταξης, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής παρέδιδε το πόρισμα που καταγράφει την αμαρτωλή δράση των ΜΚΟ. 24/2/14 protothema.gr

ΣΧΟΛΙΟΝ…

Έρημες κι άδειες οι πλατείες

τα καταστήματα κλειστά

Θέ μου, σαν πόσες αμαρτίες

του ανθρώπου η μοίρα σου χρωστά.

Όλοι τραβούν στην αγορά

κι οι ρήτορες απ΄το μπαλκόνι

ποτίζουν τις ψυχές μ΄αφιόνι

και κόβουν χέρια και φτερά.

Πότε θα βγει να σκούξει κάποιος:

Αυτός ο κόσμος είναι σάπιος!

Άλλοι κοιτάν αριστερά

κι άλλοι δεξιά γυρνάν το μάτι

και περιμένουν όλοι κάτι

σαν στρατιωτάκια στη σειρά.

Και προχωρούν κι οι ποιητές

με χρώματα και ουράνια τόξα

να μοιραστούνε λίγη δόξα

με του λαού τους μαυλιστές.

Πότε θα βγεί να σκούξει κάποιος:

Αυτός ο κόσμος είναι σάπιος.

 Ν. Γκάτσος

Μου πόνεσε... Γ. Σουρής

Pawel Kuczynski

Μα απ’ τα γέλια τα πολλά

κοντεύω ν’ αρρωστήσω

και δεν μπορώ να κρατηθώ,

 μου φεύγουν από πίσω.

 Σκατά ο μεν, σκατά ο δε,

 σκατά ο κόσμος όλος

κι απ’ το πολύ το χέσιμο

μου πόνεσε ο κώλος!

Γ. Σουρής

Μονάχα εσένα θέλω... Pablo Neruda

Greta Garbo and Robert Taylor in Camille (1936)

Απ' όσα πράγματα έχω δει,

μονάχα εσένα θέλω να εξακολουθώ να βλέπω,

απ' ό,τι έχω αγγίξει,

μονάχα το δέρμα σου θέλω ν' αγγίζω:

αγαπώ το πορτοκαλένιο γέλιο σου,

μ' αρέσεις την ώρα που κοιμάσαι.

[...]

εγώ σε κοιτάζω και σε ερωτεύομαι,

κι έτσι ζω, φυσικότατα ερωτευμένος.

Μ' αρέσεις κάθε βράδυ και πιο πολύ.

Γι' αυτό σ' αγαπώ κι όχι γι' αυτό,

για τόσα πράματα και τόσο λίγα,

κι έτσι πρέπει να 'ναι ο έρωτας

μισόκλειστος και ολικός,

ιδιάζων και τρομαχτικός,

σημαιοστόλιστος και πενθοφορεμένος,

Pablo Neruda, Εστραβαγάριο, εκδ. Καστανιώτη, Μετ Δανάη Στρατηγοπούλου

H αλήθεια.... Κ.Παλαμάς

ΑΠΌ ΤΟΝ ΤΥΠΟΝ…

Από το πόρισμα για τις ΜΚΟ!...

 Τρύπα 30.000.000 ευρώ μόνο το 2000-2004

Η έκθεση του ορκωτού λογιστή αποκαλύπτει ότι τα ποσά που η αρμόδια για τις ΜΚΟ Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) του υπουργείου Εξωτερικών εκταμίευε για τις οργανώσεις αυτές δεν είχαν σχέση με τις πραγματικές πληρωμές που προέκυψαν από τον λογιστικό έλεγχο.

Αναλυτικότερα:

-Το 2000 η ΥΔΑΣ φέρεται ότι έχει δώσει στις ΜΚΟ 11.358.540 ευρώ, όμως από τον έλεγχο προέκυψαν παραστατικά μόνο 6.808.025 ευρώ.
-Το 2001 η ΥΔΑΣ παρουσιάζει πληρωμές 13.012.310 ευρώ, με παραστατικά  μόνο για 6.164.601 ευρώ.

 -Το 2003 η ΥΔΑΣ φέρεται ότι έχει καταβάλει σε ΜΚΟ 24.120.083 ευρώ, με παραστατικά μόνο για 18.096.076 ευρώ.

 -Το 2004 η ίδια υπηρεσία φέρεται ότι έχει καταβάλει 22.033.356 ευρώ, αλλά με παραστατικά μόνο για 17.093.715 ευρώ.

 Χρηματοδοτήσεις Μ.Κ.Ο.για γέλια και για κλάματα

- Αποκατάσταση οδικού δικτύου πόλεως Καλκίλιας στην Παλαιστίνη (497.000.000 δρχ., 31/12/1997)

- Στήριξη Προϋπολογισμού Παλαιστίνης (285.000.000 δρχ., 31/12/1997)

- Οικονομική στήριξη του προγράμματος ανάπτυξης της Ιορδανίας (142.500.000 δρχ., 31/12/1997)

- Καταπολέμηση φυματιώσεως στη Βουλγαρία (24.500.000 δρχ., 31/12/1997)

- Αναπτυξιακό πρόγραμμα στον Αμαζόνιο, αναδάσωση, οικολογικός τουρισμός (15.000.000 δρχ., 31/12/1997)

- Αγορά ραδιοτηλεοπτικού εξοπλισμού, δωρεά στο Κρατικό Ινστιτούτο Ραδιοτηλεόρασης Κούβας (8.300.000 δρχ., 31/12/1997)

- Επαναπατρισμός Τσετσένων στη Ρωσία (2.900.000 δρχ., 31/12/1997)

- Ελληνοαλβανικός Σύνδεσμος Φιλίας «Ο Σωκράτης» (837.000 ευρώ)

- Λειτουργοί Υγείας της Αγάπης (384.000 ευρώ)

- Πορευθέντες (895.000 ευρώ)

- Εταιρία για την Ανεξιθρησκεία και την Ανάπτυξη των λαών (258.000 ευρώ)

- Νερό για τον Ανθρωπο και την Ειρήνη (309.000 ευρώ)

-Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης (9.000.000 ευρώ)

Κλπ, κλπ, κλπ

εφ. Δημοκρατία 20/2/14 

Για το έτος 2011, το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα» (κυρία ΡΕΠΟΥΣΗ)επιχορηγήθηκε το ποσό της τάξεως των 3.800.000 ευρώ

«Διαύγεια»

Λέανδρος Ρακιντζής: «Μόνο μία στις δέκα ΜΚΟ είναι νόμιμη. Ζητήσαμε στοιχεία από τις Εφορίες για περίπου 3.000 ΜΚΟ που έχουν ιδρυθεί στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία και διαπιστώνουμε από τις αρχικές ενδείξεις ότι μόνο ένα 10% από αυτές χρηματοδοτούνται κανονικά, τηρεί παραστατικά και δεν προχωρεί σε παράνομες ενέργειες».  to vima.gr 22/2/14

ΣΧΟΛΙΟΝ…

…δε φτάνει να λάμπ’ η αλήθεια,

πρέπει και να σφάζη...

Κωστής Παλαμάς

Διορθώνω τη θηλιά... Τάσος Λειβαδίτης

Karen Clark

Κι αν με βλέπετε να στέκομαι συχνά

μπρος στον καθρέφτη δεν είναι από φιλαρέσκεια,

αλλά πρέπει κάθε τόσο να διορθώνω τη θηλιά

που μ' έχουν κρεμάσει...

Τάσος Λειβαδίτης

Τι φριχτή παράσταση... Αργ. Μαρνέρος

Max Beckman, La noche

Εκείνοι οι θεατές χτες βράδυ...

Τι φριχτή παράσταση θεέ μου...

Αργύρης Μαρνέρος

Φάρμακο... Αντ. Αντωνάκος

Mario Giacomelli

Φάρμακο

Και φαρμάκι ο έρως

Κι όσοι φοβούνται το φαρμάκι

Δεν πλησιάζουν ούτε το φάρμακο

Γιατί

Φοβούνται τις δόσεις

Πάνω στη μέθη

Πάνω στη λαγνεία

Πάνω στον οργασμό

Φοβούνται

Μη δεν ελέγξουνε το φάρμακο

Μήπως το πάρουν μονοκοπανιά από την καύλα

Και τότε η δόση γίνει δηλητήριο

Σκέτο φαρμάκι

Έρωσθάνατος

Βαρβιτουρικός

Μπαμ και κάτω.

Αντώνης Αντωνάκος

Η πολιτική ζωή... Άγγελος Τερζάκης

ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Σχόλιον...

Η πολιτική ζωή είναι όπως τα παγόβουνα. Αυτό που φαίνεται είναι ένα πολλοστημόριο του πραγματικού. Το κύριο σώμα είναι υποβρύχιο – παζάρια, συναλλαγές, ελιγμοί. Και ο κοσμάκης διαβάζοντας αυτά που οι αφεντάδες του θέλουνε να διαβάζει, νομίζει και πως μπορεί να κρίνει. Σάμπως να διέθετε τα πραγματικά δεδομένα!

Άγγελος Τερζάκης, ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

Λέξεις χωρίς εισαγωγικά... Ρένος Αποστολίδης

Γ. Τσαρούχης

(...) Μιλάω σε Έλληνες. Δηλαδή σε νοήμονες. Και περιττεύει λοιπόν να εξηγήσω τι σημαίνουν τα εισαγωγικά εκ μέρους μου στις λέξεις: «Κυβέρνηση», «Αντιπολίτευση», «Αστυνομία», «Δικαιοσύνη» και «δίκη», και «καταδίκη» και «κρίση» και χαλκεύων «Τύπος».

Μα επειδή σαν φιλόλογος δεν ξεχνώ και το μάθημα, νιώθω το διδασκαλικό χρέος να ξαναδώσω τον κανόνα: Βάζομε μια λέξη σε εισαγωγικά, και όταν στη συνείδησή μας έχει κλονιστεί ή τελείως χαθεί η ουσιαστική ανταπόκριση της λέξεως προς το πράγμα – δηλαδή η αλήθεια.

Έτσι, καταλαβαίνετε γιατί πολύ σύντομα όλες οι λέξεις της Γλώσσας αυτού του τόπου θα μπαίνουν, απ τους έστω και στοιχειωδώς μόνο εντίμους και φιλαλήθεις σε εισαγωγικά!


(Ήδη, ο καλός στοιχειοθέτης αυτού του τόμου του Κατηγορώ λέει πως αναγκάστηκε να προμηθευτεί τα διπλάσια εισαγωγικά απ όσα προβλέπουν οι νόρμες των στοιχειοχυτηρίων μας για κάθε κάσσα. Με το καλό και δεκαπλάσια!)

Μα δε φταίει ο αληθινός που θέλει τ αληθινά όταν όλα γύρω ψευτίζουν ανεπανόρθωτα…

Το συνιστώ πάντως στους νέους (και στους αναλυτές κειμένων), αν ενδιαφέρονται για την γνησιότητα: Μετράτε πόσα εισαγωγικά χρησιμοποιεί κάποιος στο λόγο του, για να βγάλετε –ακριβώς- το βαθμό φιλαλήθειας και ακεραιότητας του, υποψίας και κριτικότητάς του – «αρνητικότητας» του, καθώς λεν οι φαρισαίοι, ή «μη συνεργασιμότητάς» του (στην απάτη), θετικότητας και ουσιαστικότητας του, καθώς επιμένω εγώ, μη συμμετοχής του στη βρωμερή «κομπίνα» του κατεστημένου Κονφόρμ!

Το κείμενο είναι η πρώτη σελίδα της εισαγωγής του βιβλίου του Ρένου Αποστολίδη "ΚΑΤΗΓΟΡΩ". Έκδοση 1965.

Η ελπίδα... Χάρης Μελιτάς

Ray Caesar

Άλλαξε ρόλο

η ελπίδα στη σκηνή.

Πεθαίνει πρώτη.

Χάρης Μελιτάς

Δεσίματα... Rafael Rinero

φωτ. Willy Ronis

Δεσίματα (Ataduras)

 ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ πρότεινε νὰ δέσω τοὺς καρπούς του μὲ τὸ καλσόν μου. Μετὰ ζήτησε χοντρὰ σχοινιὰ γιὰ νὰ σφίξω γερὰ τὰ χέρια καὶ τὰ πόδια του. Τέλος ἀπαίτησε ἁλυσίδες γιὰ νὰ ἀκινητοποιήσω κάθε μέρος τοῦ σώματός του. Μόνο τότε ἐπέτρεπε νὰ τὸν ἀγγίζω γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ κάνουμε ἔρωτα.

Πάντα ἤμουν διατεθειμένη νὰ τὸν δέσω, ἐκεῖνος τὸ ξέρει. Δὲν ὑπάρχει κόμπος τόσο μπερδεμένος, ποὺ νὰ μὴν μπορῶ νὰ κάνω, οὔτε λουκέτο τόσο περίπλοκο, ποὺ νὰ μὴν μπορῶ νὰ κλειδώσω.

Δὲν καταλαβαίνω γιατί τώρα, ποὺ τὰ δεσμά μου ἔχουν φτάσει σὲ τέτοιο ἐπίπεδο τελειότητας, ἐκεῖνος δὲν ἐπιτρέπει νὰ τὸν ἀγγίζω. Δὲν ὑπάρχει σχοινί, οὔτε ἁλυσίδα, δὲν ὑπάρχει κόμπος, οὔτε λουκέτο ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὰ δεσίματα ποὺ ἔχω δημιουργήσει γιὰ ἐκεῖνον.

Ὁ γάμος μας, ἡ κορούλα μας καὶ ἡ παράξενη ἀσθένειά της, τὸ στεγαστικὸ ποὺ μᾶς πνίγει, ἡ ζήλια μου καὶ ἡ κατάθλιψή μου. Ἔχω δημιουργήσει ὅλα αὐτὰ τὰ δεσμὰ γιὰ ἐκεῖνον καὶ ὅμως τώρα δὲν θέλει οὔτε κὰν νὰ σκέφτεται τὸ σέξ.

Rafael Linero

Τὸ κέρδος... Κων. Μάστρακας

Φλαμανδικός πίνακας του 17ου αιώνα, αγνώστου ζωγράφου

Τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεε τὸ κέρμα

καὶ τὰς τραπέζας ἀνέστρεψε.

Ἰωάννης

Καινὴ Διαθήκη, Β 15.

Τὸ κέρδος εἶναι τὸ ἰσχυρότερο ταμποὺ τῆς Ἀνθρωπότητας ἀπὸ τῆς συστάσεώς της! Πάνω ἀπὸ ἐθνικότητες, γλῶσσες, θρησκεῖες, φυλές, χρώματα, πολιτεύματα, πολιτισμούς!.. Ἀκλόνητο, ἀταλάντευτο, ἀνέπαφο διήκει κάθε στιγμὴ τῆς ζωῆς μας, ὅποτε, ὅπου! Τὸ πιὸ σημαντικὸ εἶναι πὼς μὲ τοὺς αἰῶνες ἔγινε αὐτονόητο, σχεδὸν σὰν τὴν ἀναπνοή μας, ποὺ ἐνῶ κανεὶς δὲ ζῇ χωρὶς αὐτὴν οὔτε στιγμή, ποτέ, περίπου, δὲν τὴ σκέπτεται, οὔτε τὴν ἀναλύει. Ἀμέτρητες οἰκονομικὲς θεωρίες διατυπώθηκαν κι ἀντίστοιχα «συστήματα» ἐπεκράτησαν σὲ χρόνους καὶ σὲ τόπους, ἀλλ’ οὐδέποτε ὁ ἄνθρωπος ἔζησε χωρὶς κέρδος. Ἀκόμη καὶ μὲ τὸν χονδροκομμένο Κομμουνισμὸ τοῦ περασμένου Αἰώνα, τὸ κέρδος ἁπλᾶ ἄλλαξε ρότα κ’ ἔμοιαζε ν’ ἀφορᾶ μεγάλες κρατικὲς ὀντότητες κι ὄχι ἄτομα!

Πέραν τοῦ κίβδηλου τῆς «ἐπιτευχθείσης» πραγματικότητας, τὸ κέρδος οὐδέποτε ἀπεβίωσε. Ὅπως κ’ ἡ Θρησκεία! Θεοὶ πανίσχυροι λατρεύτηκαν ἐπὶ αἰῶνες, ἱερά τους ἀνηγέρθησαν καὶ δοξάστηκαν ἀλλὰ κάποια στιγμὴ ἀπέθαναν κ’ ἔσβησαν ἄδοξα. Ἡ Θρησκεία ὅμως ἐπέζησε, ἄλλαξε θεούς, ὕφος καὶ στύλ, τρόπους λατρείας, ἀλλὰ μεταλλαγεῖσα ἐπέζησε καθὼς καὶ τὸ ἱερατεῖο, δηλητηριῶδες πάντα καὶ φονικὰ ἐπικίνδυνο.

Ἔ, λοιπόν, ἀξίζει νὰ συνειδητοποιήσῃ κανεὶς ποιά εἶναι ἡ ὑφή του, ἡ ἰδιοσυστασία ἐκείνου ποὺ ὄχι μόνο μᾶς ἀκολουθεῖ σ’ ὅλη μας τὴ ζωή, ἀλλὰ τὴν προσδιορίζει καίρια, μεταβάλλοντας τὴν καθημερινή μας στάση καὶ πράξη, κατὰ τούς, ἀνεξέλεγκτους ἀπὸ μᾶς, πανανθρώπινους νόμους καὶ κανόνες του.

Τὸ κέρδος προϋποθέτει συναλλαγή. Δὲν μπορεῖ νὰ ἐκλάβῃ κανεὶς ὡς κέρδος τὸ φροῦτο ποὺ ἀπέκοπτε κ’ ἔτρωγε ὁ προϊστορικὸς ἄνθρωπος, τὸ ζῶο ποὺ παγίδευε πρὸς βρῶσιν, τὸ ψάρι, τὸ πουλί. Γιατὶ τότε θὰ εἶχε κέρδος ὄχι μόνο ἡ τίγρις ἀλλὰ κ’ ἕνα μαλάκιο ποὺ τρέφεται ἀπ’ τὸ διερχόμενο πλαγκτόν! Μόνον ὅταν καλλιέργησε καὶ παρήγαγε καρπούς, καὶ τοὺς ἀντάλλαξε, προέκυψε κέρδος, «διάφορο» δηλαδή! Τὸ ἴδιο συνέβη συνακόλουθα καὶ μ’ ἐργαλεῖα καὶ ὑπηρεσίες ἐπ’ ἀνταλλάγματι. Εἶναι δυσπρόσιτη ἡ διερεύνηση τῆς ἐμφάνισης τοῦ κέρδους, γιατὶ δὲν ὑπάρχουν γραπτὰ ἢ ἄλλα μνημεῖα τῶν πρώτων συναλλαγῶν καὶ μόνο ὑποθετικά, σχεδόν, συμπεράσματα μποροῦν νὰ ἐξαχθοῦν ἀπὸ προϊστορικὰ ἀρχαιολογικὰ εὑρήματα.

Ὁπωσδήποτε, συναλλάσσονται οἱ ἄνθρωποι κ’ ἐκ τῆς συναλλαγῆς αὐτῆς κερδίζουν. Ἀλλὰ τί ἀκριβῶς; Μά… τὴ ζωή τους!.. Εἶναι φανερὸ ὅτι ὁ καλλιεργῶν σιτάρι, ποὺ τοῦ περισσεύει, τὸ ἀνταλλάσσει μὲ λάδι ποὺ στερεῖται. Ἔτσι κερδίζουν καὶ οἱ δύο συναλλασσόμενοι: λάδι ὁ ἕνας, σιτάρι ὁ ἄλλος. Κι ἀσφαλῶς καμμιὰ συναλλαγὴ δὲν θὰ πραγματοποιεῖτο ἂν δὲν ὑπῆρχε ἀμφίδρομο κέρδος. Τὸ ὁποῖο κ’ ἐξωθεῖ πρὸς αὐτή, γιὰ νὰ καλυφθῇ ἡ ἐπιβιωτικὴ ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων.

Μὲ τὴν αὔξηση τῶν ἀνταλλαγῶν καὶ πρὸς διευκόλυνσή τους, προέκυψε ἡ διαμεσολάβηση τοῦ χρήματος. Δηλαδή, μιᾶς ἀναγωγῆς σὲ μονάδα γενικῆς ἀξίας, ποὺ ταυτόχρονα ἰσοπέδωνε καὶ μυστικοποιοῦσε κάθε ἀνταλλαγή. Ὁ πωλῶν πλέον σιτάρι μποροῦσε ἀντὶ λαδιοῦ ν’ ἀγοράσῃ ἐργαλεῖα ἢ θηράματα ἢ ὑπηρεσίες χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζῃ ἢ νὰ ἐνδιαφέρεται νὰ τὸ μάθῃ ὁ ἀγοράζων! Ἢ καὶ ν’ ἀγοράσῃ ἀργότερα κι ὄχι ἄμεσα. Τότε ἡ, γιὰ τὴν ἐπιβίωση, ἱκανοποίηση ἀποδεσμεύτηκε ἀπ’ τὴν ἀμεσότητά της καὶ τὸ κέρδος δὲν ἦταν πλέον αὐτόχρημα ἀντιληπτὸ κι ἀπὸ τὰ δύο μέρη, ὄχι μόνο κατὰ τὴν ποιότητά του ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ποσότητα. Κι ἄρχισε ἡ συσσώρευση. Κ’ ἡ μεταλλαγὴ τοῦ κέρδους ἀπὸ ἐπιβιωτικοῦ σ’ ἐπικαλυπτικοῦ ἄλλων ἀναγκῶν δυσδιάκριτων ἢ ἀπόκρυφων. Ἐκεῖ χάθηκε ὁ αὐτόματος ρυθμιστικὸς ἔλεγχος τῶν πραγμάτων Σὰν τὸ φτερωμένο μυρμήγκι,  τὸ κέρδος κατεκάλυψε σύμπασα τὴν Οἰκουμένη κ’ ἔκτοτε δρᾷ καθημερινὰ κι ἀνέλεγκτα ὁπουδήποτε. Χωρὶς κανεὶς νὰ δύναται ν’ ἀπαλλαγῇ, ἀφοῦ ἐξακολουθεῖ νὰ ζῇ, νάχῃ δηλαδὴ ἀνάγκες. Καὶ κατέστη, ὡς ἐκ τούτου, ἡ πρώτη ἀνάγκη οἱουδήποτε ­ ἡ ἱκανοποίηση τῆς ὁποίας ἐπέφερε τὴν αὐτόματη πλήρωση πάσης ἄλλης!

Τὸ κέρδος ἐκμετρήθηκε μὲ τὸ χρῆμα καὶ συνδέθηκε ἄρρηκτα μαζί του! Ὅσο ἡ ζωὴ γινόταν πολυπλοκώτερη τόσο τὸ χρῆμα τὴν διευκόλυνε γινόμενο καὶ τὸ ἴδιο παγκυρίαρχο. Μελέτες ἔγιναν, θεωρίες ἀναπτύχθηκαν, νόμοι διετυπώθησαν, Ἐπιστήμη δημιουργήθηκε παράλληλα μὲ ἑταιρίες πάσης μορφῆς, τράπεζες κι ἄλλους διεθνεῖς οἰκονομικοὺς ὀργανισμοὺς ποὺ ἐπανδρώθηκαν μὲ εἰδικοὺς καὶ γνῶστες τῶν πραγμάτων.

Σήμερα τὸ ἐμπόριο καὶ κάθε εἴδους παραγωγὴ καταναλωτικοῦ προϊόντος αὐτονοήτως πρέπει νὰ εἶναι κερδοφόρα. Ἀλλὰ καὶ καθένας ἀτομικά, πρέπει, ζῶντας τὴ ζωή του (καὶ γιὰ νὰ τὴ ζήσῃ) νὰ κερδίζῃ. Οἱ ἐξουσίες πάλι ἀνέκαθεν φορολογοῦν τὸ κέρδος γιὰ νὰ ἐπιβιώνουν καὶ νὰ αὐτοβεβαιώνωνται, χρησιμοποιῶντας τὰ τελευταῖα, κοινοβουλευτικὰ χρόνια, ὡς αἰτιολογία, ὄχι τὴ δύναμη (κράτος) ἀλλὰ μιὰ δῆθεν ἀνταποδοτικότητα, καθημερινῆς μέριμνας καὶ ἐσωεξωτερικῆς, συχνὰ ψευδεπίγραφης, «ἀσφάλειας».

Ἐδῶ ὅμως ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος! Γιατὶ γεννᾶται τὸ ἐρώτημα: ποιος κερδίζει πόσο, πότε καὶ γιατί καὶ ποιος ἀντίστοιχα χάνει πόσα, πότε καὶ γιατί. Ἐπειδή, μαζὶ μὲ τὸ κέρδος, ἀνεπτύχθη καὶ ἡ ἔννοια τῆς ζημίας.

Ὅσο ὁ ἄνθρωπος εἶχε στοιχειώδη ἐποπτεία τῆς ἀνταλλαγῆς δὲν ἦταν εὔκολη ἡ ἐξαπάτησή του. Ὅταν ὅμως, μὲ τὸ χρῆμα καὶ τὴν πολυπλοκότητα, αὐτὴ ἔγινε σχεδὸν ἀδύνατη, τὰ πάντα κατέστησαν πιθανά. Δὲ χρειάζεται καμμιὰ βαθιὰ οἰκονομικὴ σκέψη ἢ γνώση γιὰ νὰ συνειδητοποιηθῇ ἡ ἀλήθεια. Ρίξτε μιὰ ματιὰ στὸ σαλόνι, τὴν κουζίνα, τὸ ψυγεῖο, τὸ μπάνιο σας! Ἀναλογισθῆτε, καθὼς τὸ βλέμμα σας περνοδιαβαίνει ἀπὸ ἀναλώσιμα καὶ μή, τι σᾶς κόστησε τὸ καθένα καὶ σκεφθεῖτε ἂν τὸ τίμημά του εἶναι δικαιολογημένο, εὔλογο! Προσέξτε: Δὲν ἐννοῶ ἂν εἶναι ἀκριβὸ ἢ φθηνό, ἀλλὰ εὔλογο! Τὸ signé μπλουζάκι σας παράγεται σ’ ἑκατομμύρια κομμάτια καὶ τὸ κόστος, ἀνὰ τεμάχιο, σχεδὸν μηδενίζεται. Ἡ τιμή του ὅμως παραμένει ἐκείνη, χωρὶς τὴν ὁποία δὲν θὰ τὸ ἀγοράζατε παμπλουτίζοντας τὴν πολυεθνικὴ ποὺ τὸ παράγει!..

Τὸ ἴδιο ἰσχύει γιὰ πλῆθος καθημερινῶν καὶ μή, καταναλωτικῶν προϊόντων. Ἀναρωτιέμαι ποιός προσδιορίζει τὸ ποσοστὸ κέρδους κι ἂν ἀπ’ τὴ σκέψη τοῦ ἀγοραστή, περνᾶ αὐτὸ τὸ διερώτημα! Θὰ πῆτε: Μά, κανεὶς δὲ μᾶς ὑποχρεώνει ν’ ἀγοράσουμε! Ἔχουμε Ἐλεύθερη Ἀγορά. Ὁ ἀνταγωνισμὸς ἐπιφέρει τὶς ἀναγκαῖες ἰσορροπίες στὶς τιμές. Δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ κουράζωμαι καὶ νὰ σκέπτωμαι αὐτορυθμιζόμενα πράγματα. Ἀλλὰ κι ἂν τὸ σκεφτῶ τι θὰ κερδίσω;..

Ἂν ξαφνικὰ βρισκόμαστε σὲ παρθένα ζούγκλα, ἔχοντας κιόλας κατάλυμμα μὲ σύγχρονες συνθῆκες, καὶ μᾶς λέγανε ὅτι ναί μὲν ὑπάρχουν σαρκοβόρα: λιοντάρια τίγρεις, ὕαινες, ἄλλα μικρότερα ἐπικίνδυνα ἄγρια ζῶα καὶ φίδια δηλητηριώδη, σκορπιοί καὶ παρόμοια, θὰ μᾶς παρηγοροῦσε ἆραγε ἡ ἔννοια τῆς ἐλεύθερης Φύσης ποὺ ξέρει νὰ διαφυλάττῃ τὴν οἰκολογικὴ ἰσορροπία αὐτορυθμιζόμενη; Καὶ τί θὰ κερδίζαμε ἂν καθόμαστε νὰ σκεφθοῦμε πῶς θὰ προφυλαχθοῦμε ἀπὸ τοὺς καθημερινοὺς αὐτοὺς κινδύνους; Μήπως ὄχι τὴ σωματική μας ἀκεραιότητα καὶ ὑγεία, τὴ ζωή μας τὴν ἴδια;!

Ὁ κλέφτης, ὁ διαρρήκτης, ὁ ληστής, δὲν εἶναι ὁ μόνος κίνδυνος. Ὁ ἔμπορος ναρκωτικῶν, ὅπλων, ἀνθρώπων δὲν εἶναι ἡ μόνη ἀπεχθής, ἐγκληματικὴ πλευρὰ τοῦ σήμερα. Ὁ νοθευτὴς τροφίμων, καυσίμων, ἐνδυμάτων, ὁ παραχαράκτης βιομηχανικῶν καὶ βιοτεχνικῶν προϊόντων, νομισμάτων καὶ ἄλλων δὲν εἶναι οἱ μόνοι ποὺ πρέπει νὰ ἐμποδιστοῦν, νὰ συλληφθοῦν. Ὅσο κι ἂν ἠχῇ περίεργα: ὁ κίνδυνος προέρχεται ἀπ’ τὸ ποσοστὸ τοῦ κέρδους τῶν παρεχομένων προϊόντων καὶ ὑπηρεσιῶν!.. Ποὺ δημιουργοῦν ἀνεξέλεγκτες αὐτόχρημα ἐγκληματικὲς συσσωρεύσεις πλούτου, ἀλλοιώνοντας καὶ διαφθείροντας τοὺς φορεῖς του, ποὺ δροῦν πλέον μὲ μιὰν ἀχαλίνωτη βουλιμικὴ ἀκράτεια στὴν ἀπολύτως ἀσύδοτη, ἐλεγχόμενη ἀπὸ τοὺς ἴδιους καὶ διόλου ἐλεύθερη Ἀγορά.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχουμε τοὺς ἐργαζόμενους, αὐτοὺς ποὺ δουλεύουν καὶ τοὺς ἀνέργους! Ὅσοι δουλεύουν, δηλαδὴ ἔχουν συνείδηση δούλου ἀκριβῶς, μᾶς ...δουλεύουν κιόλας, «δικαιολογοῦντες» ἁπλῶς τὰ ὅσα κερδίζουν, ποὺ τοὺς τὰ τρῶνε ἐν συνεχείᾳ οἱ προηγούμενοι. Οἱ ἄνεργοι συχνὰ ἐπιζητοῦν δουλειά ­δουλεία κι ὄχι ἐργασία. Ποὺ εἶναι πολὺ σοβαρὴ ὑπόθεση. Γιατὶ ἔχῃ μὲν οὐσιαστικὸ κέρδος μὴ ἀποτιμητό, κι ἁπλᾶ χρηματικὴ ἀμοιβή!

Ἐργασία εἶναι ἡ δημιουργία. Καὶ ἔχει τὴν ἄμεση αὐταμοιβή της. Κανένα ὅμως, οἰκονομικὰ μετρήσιμο κέρδος. Τὰ ἔργα τέχνης πωλοῦνται πανάκριβα ἀπὸ διεθνεῖς οἴκους δημοπρασιῶν. Ἔχουν ὅμως, παραταῦτα, πάντα ἀνεκτίμητη ἀξία. Καὶ αὐτὸ εἶναι εὔκολα κατανοητὸ ἀπ’ τὸν καθένα.

Πῶς ὅμως θὰ μποροῦσε ἕνας καθημερινὸς ἄνθρωπος, ἕνας Δικαστής, Δικηγόρος ἔστω, ἐντεταγμένος σ’ ἕνα τεθειμένο σύστημα Δικαίου, ἕνας ἐκπαιδευτικός, ὑποχρεωμένος ν’ ἀκολουθήσῃ τὸ ἀναλυτικὸ πρόγραμμα, ἕνας γιατρός, ὑπηρετῶν σὲ νοσοκομεῖο ὁπωσδήποτε εὐρυτέρου Συστήματος Ὑγείας, ἕνας ὑπάλληλος τέλος τράπεζας, δημοσίου, ἰδιωτικῆς ἑταιρίας, ἕνας λογιστὴς ἢ φοροτεχνικός, ὑποχρεωμένος νὰ προσδιορίζῃ καθημερινά ἀριθμούς, κέρδη, ζημίες, ἀποσβέσεις καὶ πλῆθος ἄλλων πληκτικῶν πραγμάτων, μιᾶς φορτωμένης, ἄχαρης κι ἄδικης καθημερινότητας; Καὶ πῶς θὰ προσδιορίζονταν δίκαια τὸ κέρδος αὐτῶν ἀλλὰ καὶ παντὸς ἀγρότη, ἐμπόρου, βιομηχάνου;..

Δύσκολα πράγματα. Ἀκατόρθωτα. Ἀνεδαφικά! Κ’ ἴσως τὰ περισσότερα ὄχι στὸ χέρι μας. Ἐμεῖς συμμετέχουμε στὸν κόσμο­δὲν τὸν δημιουργήσαμε κ’ ἡ μεταβολὴ ποὺ δύναται νὰ ἐπιφέρῃ ἡ συμμετοχή μας εἶναι ἀπειροελάχιστη: κυριολεκτικὰ σταγὼν ἐν τῷ ὠκεανῷ. Κι ὅμως. Πανεύκολη εἶναι ἡ εἰλικρινὴς δημιουργική μας διάθεση. Ἡ ὁποία δὲν ἀποτελεῖ βέβαια ἀποκλειστικότητα τῶν καλλιτεχνῶν ἀλλὰ παντὸς ἀνθρώπου.

Ὅπως ὅλοι μας μποροῦμε νὰ σιγοσφυρίζουμε ἕνα τραγούδι, ἔτσι μποροῦμε μὲ κέφι καὶ διάθεση νὰ δοῦμε τὴν ὅποια ἐργασία μας. Συμμετέχοντες σ’ αὐτὴ μὲ τὴν ψυχή μας καὶ διάθεση θετικὴ κ’ εἰλικρινή, ὄχι σερνάμενη. Μὲ σαφῆ τὴ συνειδητὴ συμμετοχὴ στὸν τελικὸ στόχο της Τὴν ἀπονομὴ οὐσιαστικῆς δικαιοσύνης πέρα καὶ πάνω ἀπ’ ὁποιοδήποτε πλαίσιο ἢ σύστημα, τὴν ἀνάδειξη καὶ ὑπεράσπιση τοῦ ὅποιου δικαίου τοῦ ἐντολέα, τὴν ἀληθινὴ ἐκπαίδευση τοῦ μαθητή, τὴν ἐπιβοήθηση τῆς ὑγείας τοῦ ἀσθενοῦς, τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ καταθέτη καὶ δανειολήπτη, χωρὶς παγιδεύσεις καὶ τὴ στήριξη τῆς κοινωνικῆς λειτουργίας τῆς τράπεζας, τὴ συμπαράσταση στὸν πολίτη καὶ τὴν ὑπεράσπιση τῆς σοβαρότητας τοῦ δημοσίου, τῆς ἐμπορικῆς ἐπιχείρησης, τὴν ἀπεμπλοκή, διέξοδο καὶ διευκόλυνση τῆς παραγωγικῆς της διαδικασίας.

Τὸ οὐσιαστικὸ κέρδος εἰσπράττεται ἀμέσως κι αὐτόματα ἀπ’ τὸν ὄντως δημιουργικὰ ἐργαζόμενο. Ὅπως εἰσπράττεται ἀπ’ τὸ παιδὶ ἡ χαρὰ τοῦ παιγνιδιοῦ του, ὅσο κοπιαστικό του κι ἂν εἶναι. Ἡ χρηματικὴ ἀμοιβή, ἀναγκαία γιὰ τὴν ἐπιβίωση, μένει ἀπολύτως ἀσύνδετη μὲ τὴ δημιουργικὴ ἐργασία. Ποὺ εἶναι πάντα, ὡς τοιαύτη, οἰκονομικὰ ἀνεκτίμητη, οὖσα καθαρὴ δημιουργία. Τὴν ὁποία κανείς, ὅσο πλούσιος, δὲν δύναται μὲ τίποτε ν’ ἀμείψῃ ποτέ. Αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ ἀνεκτίμητο ὄντως κέρδος τοῦ ἀνθρώπου. Ποὺ ἀκριβῶς δὲν δίδεται ποτὲ ἀπὸ κανένα, οὔτε δύναται ν’ ἀφαιρεθῇ. Μόνο νὰ κερδηθῇ μπορεῖ ἐκ τῆς οὐσίας τῆς ἐργασίας, σὰν τὴ δημιουργία, ἰδιότητα θεϊκὴ καὶ δυνατότητα ἀνθρώπινη.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΜΑΣΤΡΑΚΑΣ

περ. Διορθώσεις ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ