Νόθος λόγος... Τάκης Παπατζώνης

Bruno Pontiroli

 

Με πόσην αυταρέσκεια ο λόγος υιοθετεί

το σόφισμα! Πώς παρεισφρύει –μ’ έκδηλη τη θέλησή του!

Πόση στοργή και σύνεση για να συγκαλυφθή!..

Κ’ η απόλαυση είναι εξωτική, όταν θριαμβεύη η μηχανή

και μέγας παραλογισμός εκείθε ξεφυτρώση,

που όλα σε δήθεν λογική φαίνονται τεθειμένα!..

Αλλά είναι κάτι ανώτερο πολύ από την απάτη,

που τον ορθό συλλογισμό πλουτίζει με νοθεία..-

ή μάλλον είναι ανύπαρχτη η ιδέα καν απάτης·

το πρώτο κίνητρο και μόνο είναι ώθηση της ηδονής,

που τέρπει τη σκληρή ζωή και τον ανάντη βίο·

είναι η πηγή της παιδική: η ορμή προς το παιγνίδι.

Αλλά κατάπληξη πολλή έρχεται στη μελέτη

του τι βαρειά συνέπεια φέρνει η συνήθης πράξη:

του λόγου –που νοθεύσαμε με την κρυφή προσθήκη,

για του πλησίον μας την αστεία και γελαστή παγίδα –

έρχεται αργά η επιβολή, ως είναι νοθευμένος,

και μας εγκαθιδρύεται, σε μας τους ίδιους, πίστη,

κ’ εμπήγει τη σημαία της, καρφώνει τον ιστό της,

μας μπλέκει η αθλία σε πέλαγος βουερού κυματισμού,

φανατισμός ορθώνεται σε αφρώδη τρικυμία,

και μεταβάλλομε άφοβα τον πριν αθώο μας πλου,

σε πειρατείαν επίμονη, με άκαρδες τις εκφράσεις,

έτοιμοι να φονεύσωμε και να θανατωθούμε

υπέρ ιδέας, που μόνοι μας, καλύτερα απ’ τους άλλους,

την ξεύρομε, ή την ξεύραμε, στείρα και νοθευμένη!..

Και καταντά λίαν θαυμαστό, πώς, παίγνιο απλόν αρχήθε,

σε πίστη τόσο αγριωπή τάχα μετουσιώθη!..

Τακης Παπατζώνης, Ποιήματα

Ανθ. Η.&Ρ. Αποστολίδη

Μοναξιά δεν υπάρχει... Νικηφόρος. Βρεττάκος

Toni Schneiders

 

Μοναξιά δεν υπάρχει εκεί που ένας άνθρωπος

σκάφτει ή σφυρίζει ή πλένει τα χέρια του.

Μοναξιά δεν υπάρχει εκεί που ένα δέντρο

σαλεύει τα φύλλα του. Εκεί που ένα ανώνυμο

έντομο βρίσκει λουλούδι και κάθεται,

που ένα ρυάκι καθρεφτίζει ένα άστρο,

εκεί που βαστώντας το μαστό της μητέρας του

μ’ ανοιγμένα τα δυό μακάρια χειλάκια του

κοιμάται ένα βρέφος, μοναξιά δεν υπάρχει.

Νικηφόρος. Βρεττάκος, Το βάθος του κόσμου (1961)

Προκοπή απ’ τους όμορφους δεν έχει... Ντίνος Χριστιανόπουλος

Maria Frodl, Havanna

 

Αλέξη, ας το πάρουμε απόφαση:

προκοπή απ’ τους όμορφους δεν έχει.

Είναι καιρός να κοιτάξουμε κι εκείνους

που χέρι δεν τους χάιδεψε ακόμα,

που τα κορίτσια δε γυρίζουν να τους δούνε,

που δεν τους αποθέωσαν στα γήπεδα.

Είναι καιρός να κοιτάξουμε τους άσκημους,

που γόνιμη προσφέρεται η μοναξιά τους.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Βολέματα καταστροφής, εκδ. Μπιλιέτο 2007

Ησυχία χρειάζεται... Μέλπω Αξιώτη

Miguel Cabezas

 

Ησυχία χρειάζεται.

Δεν είναι ανάγκη ν’ ανεβαίνη ο τόνος.

Έτσι θ’ ακούσωμε καλύτερα το γέρο καπετάνιο

-μιλεί από καιρό ολομόναχος με το ξεδοντιασμένο στόμα του

κάτι δύσκολα λόγια (τάχει ακουστά της θάλασσας)

και τα λέει τόσο χαμηλά, που τα καταλαβαίνομε.

Μέλπω Αξιώτη, Κοντραμπάντο 1959(Ανθ. Η.&Ρ. Αποστολίδη)

Πνευματική ευκολία... Νίκος Καρούζος

Emanuele Kabu

 

Εξαρτάται από το κατά πόσον εφησυχάζεις 

ακολουθώντας μια ιδεολογία

ή αν ματώνεις με το δύσκολο.

Η ιδεολογία, άλλωστε, έχει αυτό το προσόν:

ότι άλλοι σκέφτονται για σένα,

δηλαδή σκέφτεσαι

έχοντας δώσει εξουσιοδότηση στην ιδεολογία.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πνευματική ευκολία.

Νίκος Καρούζος, Περιοδικό «Η Λέξη», τχ. 2, Φλεβάρης 1981 

Βγαίνει και τριγυρίζει... Χρίστος Λάσκαρης

Maria Frodl

 

Στα όνειρά μου

κανείς δε με επισκέπτεται.

Μέσα στους άδειους δρόμους,

απ’ το φεγγάρι ξεπλυμένους,

βγαίνει και τριγυρίζει ένα σκυλί

πετσί και κόκκαλο.

Χρίστος Λάσκαρης, Σύντομο βιογραφικό, εκδ. Διαγωνίου 

Tα χελιδόνια... Κώστας Μόντης

Elwyn Lynn, 1955

 

Δεν έχει σημασία αν άλλα χελιδόνια

είν’ αυτά που ήρθαν,

δεν έχει σημασία τι έγιναν τα περσινά.

Σημασία έχει που «ήρθαν κ’εφέτος τα χελιδόνια»,

σημασία έχει που φωνούλες χελιδονιών

διέσχισαν κ’εφέτος τη γειτονιά μας.

Κώστας Μόντης

Σχόλιο... Ιάσων Λειδινός

Marilyn Monroe in Don't Bother to Knock (1952)

Η μόνη έγκυρη

δημοσκόπηση

τα χέρια μου

αποφασισμένα

στις κάλπες του κορμιού σου.

Ιάσων Λειδινός, Ο νεκρός ερωδιός χαίρει άκρας υγείας

 

Κινούμενοι άμμοι... Jacoues Prevert

Stanko Abadzic 

 

Δαίμονες και ξωτικά,

άνεμοι και παλίροιες,

μακριά κιόλας η θάλασσα ξανατραβήχτηκε

και συ

όπως ένα φύκι, μαλακά χαϊδεμένο απ’ τον άνεμο

μες στους άμμους του κρεβατιού σαλεύεις κι ονειρεύεσαι

δαίμονες και ξωτικά,

άνεμοι και παλίροιες,

μακριά κιόλας η θάλασσα ξανατραβήχτηκε

αλλά στα μισάνοιχτα μάτια σου

δυο μικρά κύματα έχουν μείνει,

δαίμονες και ξωτικά,

άνεμοι και παλίροιες,

δυο μικρά κύματα για να με πνίξουν.

Jacoues Prevert, μετ. Τάκης Γιαννόπουλος,

περ. Τα Νέα Ελληνικά, τχ.2, Φεβρουάριος 1952

Άνοιξη μ.Χ. ... Γιώργος Σεφέρης

Κοσμάς Κουμιανός, Λήμνος

 

Πάλι με την άνοιξη

φόρεσε χρώματα ανοιχτά

και με περπάτημα αλαφρύ

πάλι με την άνοιξη

πάλι το καλοκαίρι

χαμογελούσε.

Μέσα στους φρέσκους ροδαμούς

στήθος γυμνό ώς τις φλέβες

πέρα απ’ τη νύχτα τη στεγνή

πέρα απ’ τους άσπρους γέροντες

που συζητούσαν σιγανά

τί θα ’τανε καλύτερο

να παραδώσουν τα κλειδιά

ή να τραβήξουν το σκοινί

να κρεμαστούνε στη θηλιά

ν’ αφήσουν άδεια σώματα

κει που οι ψυχές δεν άντεχαν

εκεί που ο νους δεν πρόφταινε

και λύγιζαν τα γόνατα.

Με τους καινούριους ροδαμούς

οι γέροντες αστόχησαν

κι όλα τα παραδώσανε

αγγόνια και δισέγγονα

και τα χωράφια τα βαθιά

και τα βουνά τα πράσινα

και την αγάπη και το βιος

τη σπλάχνιση και τη σκεπή

και ποταμούς και θάλασσα·

και φύγαν σαν αγάλματα

κι άφησαν πίσω τους σιγή

που δεν την έκοψε σπαθί

που δεν την πήρε καλπασμός

μήτε η φωνή των άγουρων·

κι ήρθε η μεγάλη μοναξιά

κι ήρθε η μεγάλη στέρηση

μαζί μ’ αυτή την άνοιξη

και κάθισε κι απλώθηκε

ωσάν την πάχνη της αυγής

και πιάστη απ’ τ’ αψηλά κλαδιά

μέσ’ απ’ τα δέντρα γλίστρησε

και την ψυχή μας τύλιξε.

Μα εκείνη χαμογέλασε

φορώντας χρώματα ανοιχτά

σαν ανθισμένη αμυγδαλιά

μέσα σε φλόγες κίτρινες

και περπατούσε ανάλαφρα

ανοίγοντας παράθυρα

στον ουρανό που χαίρονταν

χωρίς εμάς τους άμοιρους.

Κι είδα το στήθος της γυμνό

τη μέση και το γόνατο

πως βγαίνει από την παιδωμή

να πάει στα επουράνια

ο μάρτυρας ανέγγιχτος

ανέγγιχτος και καθαρός,

έξω απ’ τα ψιθυρίσματα

του λαού τ’ αξεδιάλυτα

στον τσίρκο τον απέραντο

έξω απ’ το μαύρο μορφασμό

τον ιδρωμένο τράχηλο

του δήμιου π’ αγανάχτησε

χτυπώντας ανωφέλευτα.

Έγινε λίμνη η μοναξιά

έγινε λίμνη η στέρηση

ανέγγιχτη κι αχάραχτη.

                                 16 Μαρτίου 1939 

Γιώργος Σεφέρης, Ημερολόγιο καταστρώματος Α’, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος

Το στυλό... Κωνσταντίνος M. Μάστρακας

Riband Kurd

 

Ήρεμος παρατηρούσα

τη νόστιμη κοπέλλα στο λεωφορείο.

Λείο, λευκό δέρμα,

αδρά χαρακτηριστικά,

καλοχυμένα μαλλιά,

τρυφερά χείλη,

τρυφερά χέρια,..

ώσπου έβγαλε απ’ τη μικρή σακούλα

ένα στυλό.

Το περιεργάστηκε,

το άνοιξε,

δοκίμασε στο νάυλον αν γράφει,

το ξανακοίταξε,

το έκλεισε και το φύλαξε

με τ’ άλλα μικροαντικείμενα

απ’ το πολυκατάστημα.

Έγραφε το στυλό!

Κοίταξε ήσυχη έξω απ’ το παράθυρο.

Θα μπορούσε να γράψει κι αυτή!

Κωνσταντίνος M. Μάστρακας, Ζώνη Ασφαλείας, εκδ Andy’s 2004

Απ’ όπου... Παναγιώτης Κανελλόπουλος

Leonard Cohen in Hydra 1960, photo by James Burke,

 

Απ’ όπου πέρασε η χαρά

δεν άφησε σημάδι!

Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Απλοί φθόγγοι, εκδ. Πυρσός Α.Ε., 1938

Καινά δαιμόνια... Δημήτρης Χαμπουλίδης

Joseph Szabo

 

Ο θεός, παιδί μου, μάθε το,

δεν είναι γέρος·

είναι νέος, νεότατος!

Όταν βλέπης τα πέταλα ενός ρόδου

ν’ ανοίγουν στο φίλημα των αχτίνων του ήλιου,

να ξέρης ότι το ρόδο εκείνο είναι ο θεός!

Όταν βλέπης τα χείλη μιας ωραίας κόρης

ν’ ακρανοίγουν στο χάδι του έρωτα

σ’ ένα πανάχραντο μειδίαμα,

να ξέρης ότι τα χείλη εκείνα,

το πρόσωπο εκείνο,

είναι ο θεός!..

Δημήτρης Χαμπουλίδης, Κυπριακή ανθολογία Κ. Μόντη-Α. Χριστοφίδη